Đồng bằng sông Cửu Long được biết đến là vùng nuôi trồng thủy sản lớn nhất Việt Nam. Bên cạnh đối tượng nuôi chủ lực như cá tra (Pangasianodon hypophthalmus), nhóm cá điêu hồng (Oreochromis sp.), cá rô đồng (Anabas testudineus), cá chẽm (Lates calcarifer) … cũng đang được người dân lựa chọn nuôi trong những năm gần đây.
Với nhóm loài cá này, bệnh do vi khuẩn Streptococcus agalactiae và Streptococcus iniae là bệnh thường gặp trong quá trình nuôi.
Hiện nay, phương pháp phổ biến dùng để phát hiện vi khuẩn S. agalactiae và S. iniae trên cá bao gồm phương pháp sinh hóa truyền thống hoặc sử dụng bộ kit API 20Strep (BioMerieux), phương pháp polymerase chain reaction (PCR). Trong đó, phương pháp PCR, đặc biệt là phương pháp PCR đa mồi có thể đáp ứng nhu cầu thực tế bao gồm phát hiện nhanh, đơn giản và cho kết quả chính xác tác nhân gây bệnh. Phát triển qui trình PCR đa mồi phát hiện đồng thời vi khuẩn S. iniae và S. agalactiae trực tiếp từ mẫu cá bị nhiễm khuẩn nhằm phát hiện chính xác vi khuẩn gây bệnh trong thời gian ngắn, góp phần quan trọng trong nghiên cứu phòng và trị bệnh cho cá, hạn chế rủi ro do dịch bệnh xảy ra trong quá trình nuôi cá ở vùng nước ngọt, lợ, mặn.
Nghiên cứu được các nhà khoa học thuộc Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ thực hiện nhằm phát triển quy trình duplex PCR phát hiện đồng thời hai loài vi khuẩn S. agalactiae và S. iniae gây Streptococcosis trên cá nước ngọt và mặn. Quy trình khuếch đại sản phẩm dựa trên các gen lactate oxidase (lctO) và 16s rRNA của S. iniae và S. agalactiae tương ứng tại 870 bp và 220 bp. Nghiên cứu xác định được: (i) thành phần hóa chất phản ứng bao gồm: 1 X PCR buffer; 2 mM MgCl2; 250 µM dNTPs; 10 pm mồi F1; 10 pm mồi IMOD; 5 pm mồi LOX-1; 5 pm mồi LOX-2; 1,0 U Taq polymerase; 1 µL DNA S. agalactiae chiết tách; 1 µL DNA S. iniae chiết tách, tổng thể tích phản ứng là 25 µL và (ii) chu kỳ nhiệt cho phản ứng duplex PCR: 95oC trong 5 phút, tiếp theo 35 chu kỳ: 95oC trong 1 phút, 57oC trong 1 phút, 72oC trong 1 phút và cuối cùng 72oC trong 7 phút. Độ nhạy của quy trình được xác định đối với S. agalactiae là 100 cfu/mL và S. iniae là 103 cfu/mL. Qui trình duplex PCR không khuếch đại sản phẩm đặc hiệu khi kiểm tra với Edwardsiella ictaluri, Aeromonas hydrophila, Vibrio harveyi và Vibrio parahaemolyticus.
Nguồn: Tạp chí Khoa học Trường ĐHCT