Sau 5 năm triển khai, Chương trình khoa học công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ phục vụ sản xuất các sản phẩm chủ lực” (KC.06/11-15), đã góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả cũng như kim ngạch xuất khẩu của các sản phẩm chủ lực và đa dạng hóa, tạo tiền đề cho sản xuất các mặt hàng xuất khẩu mới.
Ông Phạm Hữu Giục - Phó Chủ nhiệm Chương trình KC.06/11-15 cho biết, KC.06/11-15 là một trong những chương trình có số lượng nhiệm vụ nhiều nhất với 47 nhiệm vụ gồm 24 dự án và 23 đề tài sản xuất thử nghiệm. Tổng kinh phí thực hiện chương trình là 1.068,447 tỷ đồng, trong đó số kinh phí huy động được từ doanh nghiệp để thực hiện các nhiệm vụ của chương trình là 857,412 tỷ đồng, cao hơn nhiều so với số kinh phí từ ngân sách nhà nước (211,035 tỷ đồng).
Mục tiêu chủ yếu của chương trình tập trung vào việc xây dựng và hoàn thiện các quy trình công nghệ sản xuất những sản phẩm chủ lực mà Việt Nam có nhiều lợi thế cạnh tranh. Cụ thể, về nông nghiệp có lúa, ngô, chè, tiêu, cà phê, cá ngừ, cá song, tôm hùm; về công nghiệp có thiết bị bị giám sát hành trình, máy biến áp 220 kV; về dược liệu có viên nang Crila bào chế từ cây trinh nữ hoàng cung, cây sâm Ngọc Linh, nấm ăn, nấm dược liệu. Các sản phẩm tạo ra đều phục vụ nhu cầu xuất khẩu hoặc thay thế nhập khẩu.
Đến nay, chương trình đã tạo ra được 108 quy trình công nghệ được chuẩn hóa đồng bộ, tiên tiến trong sản xuất tạo ra các sản phẩm đạt năng suất, chất lượng cao hơn hẳn so với công nghệ cũ. Tiêu biểu phải kể đến mô hình trồng cây trinh nữ hoàng cung đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, đã tạo ra vùng nguyên liệu để sản xuất viên nang Crila (thực phẩm chức năng) đạt tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Hay, việc tạo ra các giống siêu lúa GL2020, NPT3, Hoa phượng đỏ năng suất vượt các giống đại trà từ 1,5-2 tấn/ha/vụ; giống ngô lai LVN111, LVN102 cho năng suất cao hơn giống khác 2-3 tấn/ha...
Đặc biệt, một số sản phẩm nghiên cứu trong lĩnh vực công nghiệp đã để lại dấu ấn lớn như máy biến áp 220kV đạt tiêu chuẩn IEC 60076 đã được nghiên cứu làm chủ hoàn toàn công nghệ, nhờ đó cho phép chế tạo máy biến áp 220kV đạt công suất 20 máy/năm theo tiêu chuẩn quốc tế, trị giá mang lại 20 triệu USD/năm. Kết quả nghiên cứu góp phần giảm chi phí nhập khẩu, tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động kỹ thuật. Hay sản phẩm hydroxit nhôm chất lượng cao được sản xuất trong nước cũng góp phần giúp các nhà máy chủ động hơn trong lập kế hoạch sản xuất, tiết kiệm chi phí nhập khẩu; thiết bị giám sát hành trình Criat - ibox phục vụ hiệu quả cho việc kiểm soát hành trình các phương tiện giao thông nhằm hạn chế tai nạn giao thông tại Việt Nam.
Tính đến nay, sản phẩm của các đề tài, dự án thuộc chương trình mang lại doanh thu từ việc tiêu thụ sản phẩm khoảng 255,425 tỷ đồng, từ chuyển giao công nghệ khoảng 350 triệu đồng và từ việc cung cấp các dịch vụ khoảng 1,080 tỷ đồng. Đồng thời, cũng tạo việc làm cho khoảng 2 triệu lao động; giảm nhập khẩu nguồn vật liệu, thức ăn khoảng 370 tỷ đồng cũng như bảo đảm an ninh lương thực cho đất nước. Ngoài ra, có đến 34% số lượng các đề tài, dự án trong chương trình có công nghệ được cấp bằng sáng chế hoặc giải pháp hữu ích.
Nguồn: Báo Công thương, ngày 22/11/2016.