Hộ gia đình và trường học hiện chiếm gần 40% trên tổng năng lượng tiêu dùng tại TPHCM. Vì thế nâng cao nhận thức về tiết kiệm năng lượng trong trường học là một nhiệm vụ quan trọng của TPHCM trong những năm qua. Mới đây, Sở KH-CN TPHCM phối hợp cùng Trường Tiểu học Lương Thế Vinh (quận 1) ra mắt mô hình trường học xanh. Mô hình được đầu tư với sự phê duyệt chủ trương của UBND TPHCM nhằm mục đích xanh hóa trường học và giáo dục nhận thức về tiết kiệm năng lượng cho học sinh.

 Theo giải pháp mà Sở KH-CN TPHCM giới thiệu, mô hình trường học xanh với hai hợp phần chính, gồm giải pháp mô hình công nghệ và mô hình giáo dục nâng cao năng lực cho cán bộ công nhân viên và học sinh của trường.

 Về giải pháp công nghệ, mô hình trường học xanh tại Trường Tiểu học Lương Thế Vinh ứng dụng các công nghệ tiên tiến hiện nay như: hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED với thiết kế đạt chuẩn và tiết kiệm năng lượng; lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời nối lưới 2kWp dùng cho một số thiết bị như quạt, tủ lạnh, ti vi, điều hòa không khí…; lắp đặt 1 máy nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời cung cấp nước nóng cho nhà trường; 1 máy lọc nước tái sử dụng nước mưa thành nước uống, cung cấp một phần nước uống sạch cho nhà trường… Khi vận hành hệ thống, học sinh có điều kiện tiếp cận những thiết bị, mô hình trực quan sinh động. Nói nôm na là biến tất cả kiến thức thành những mô hình nhỏ, trò chơi để học sinh dễ tiếp cận. Nhà trường đã xây dựng phòng truyền thông tiết kiệm năng lượng, thành lập câu lạc bộ em yêu năng lượng.

Cô Đỗ Ngọc Chi, Phó Hiệu trưởng cho biết: “Sau hai tháng triển khai thử nghiệm trước khi được vận hành chính thức, mô hình đã mang lại những hiệu quả tích cực. Nhờ thay thế đèn huỳnh quang bằng đèn LED, tiền điện mỗi tháng nhà trường chi trả đã giảm hơn thời gian trước. Bên cạnh đó, ý thức về tiết kiệm điện của học sinh, giáo viên trong trường nâng cao rõ rệt. Nhiều giáo viên còn tiên phong mang các giải pháp về ứng dụng tại gia đình”.

Còn theo ông Huỳnh Kim Tước, Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TPHCM, việc đưa tiết kiệm năng lượng vào trường học đã được trung tâm thực hiện nhiều năm trước. Tuy nhiên đạt mô hình xanh với tiêu chí cả về mặt giải pháp, chiếu sáng, công nghệ, thiết bị thì mô hình như Trường Tiểu học Lương Thế Vinh lại là mô hình đầu tiên.

 Theo Sở KH-CN TPHCM, hiện UBND TPHCM đang giao Trung tâm Tiết kiệm năng lượng (trực thuộc Sở KHCN) xây dựng đề án về tiết kiệm năng lượng cho các đơn vị sử dụng điện trên toàn địa bàn. Trong đó có trường học là mảng sẽ tham gia chương trình này. Đồng thời, hàng năm Sở KH-CN TPHCM cũng có tổ chức hợp tác liên kết với các quận, huyện. Qua đó, đề xuất phát triển và nhân rộng mô hình trường học xanh này.

“Mô hình trường học xanh bản chất là một mô hình trình diễn các công nghệ tiết kiệm năng lượng hiện đại, qua đó giúp giáo viên và học sinh có cơ hội chuyển hóa các bài học lý thuyết vốn khô khan thành những giờ thực hành lý thú. Trước tiên, các quận, huyện cần xem xét lựa chọn những đơn vị, trường học có điều kiện. Sau đó tính đến việc mời tài trợ và huy động hội phụ huynh cùng tham gia”, một đại diện của Sở KH-CN TPHCM nhận định.

Theo ông Huỳnh Kim Tước, dự kiến vào đầu tháng sau, UBND TPHCM sẽ chủ trì hội nghị ký kết chỉ tiêu cắt giảm năng lượng với các cơ quan, đơn vị nhà nước. Trong đề án này, Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TPHCM sẽ đóng vai trò là đơn vị tư vấn triển khai các giải pháp. Trong 3 năm đầu, chỉ tiêu cắt giảm tiêu thụ năng lượng sẽ tập trung vào 12 tổng công ty nhà nước, bệnh viện, trường học, hạ tầng chiếu sáng đô thị. Chỉ tiêu dự kiến cắt giảm đạt 3%. Giai đoạn 2 là khối các doanh nghiệp trọng điểm theo luật phải cắt giảm năng lượng (hiện TPHCM có khoảng 200 doanh nghiệp thuộc đối tượng này). Hai nhóm này kỳ vọng sẽ cắt giảm từ 6% - 7% trên tổng mức năng lượng tiêu thụ.

“TPHCM sẽ có cơ chế bắt buộc các đối tượng tham gia cam kết cụ thể. UBND TPHCM sẽ kiểm tra và có chế tài hẳn hoi. Dự kiến, có thể đưa định mức cắt giảm năng lượng làm chỉ tiêu đánh giá và xếp hạng cuối năm đối với các doanh nghiệp nhà nước”, ông Huỳnh Kim Tước cho biết thêm.