Việc dạy cho trẻ em không may bị dị tật ở mẫu giáo và giai đoạn đầu tiểu học biết nói rõ ràng, rành mạch, có ảnh quyết định đối với việc học tập và hòa nhập vào cuộc sống của mỗi em. Tại hội thảo khoa học “Âm ngữ trị liệu cho trẻ 3 – 9 tuổi bị khe hở môi và vòm miệng sau phẫu thuật” do Trường đại học sư phạm TP.HCM và Bệnh viện nhi đồng 1 tổ chức, PGS.TS.Hoàng Văn Cẩn, phó hiệu trưởng cho biết: “Có không ít trẻ em bị khe hở môi và vòm miệng được các bác sĩ phẫu thuật mang lại gương mặt, khuôn miệng tươi xinh, nhưng không được can thiệp hỗ trợ về lời nói một cách kịp thời và đúng đắn nên đã gặp không ít khó khăn trong học tập, trong cuộc sống khi trưởng thành”.
Chị Cao Thị Diệu Lan, tốt nghiệp đại học chuyên ngành tài chính ngân hàng nhưng không thể xin được việc làm do lỗi phát âm. Mặc dù ngay từ nhỏ đã được phẫu thuật vá khe hở khá sớm, đúng quy trình, chất lượng phẫu thuật tốt, nhưng do không được hỗ trợ can thiệp chỉnh âm sớm ngay sau khi được phẫu thuật nên “đã phát âm sai trong suốt 22 năm qua”. Và cũng vì thế mà chị gặp nhiều rắc rối trong cuộc sống. Qua tìm hiểu, chị đã đến gặp nhà âm ngữ trị liệu Hoàng Văn Quyên, Bệnh viện nhi đồng 1 để được hướng dẫn. Chị nói: “Sau 5 tháng luyện tập, đến nay giọng nói của tôi đã rõ hơn rất nhiều. Tôi tự tin hơn, xin được việc làm, ba mẹ tôi cũng quẳng được gánh lo cùng sự dằn vặt bao năm qua”.
PGS.TS.Nguyễn Thị Ly Kha, khoa giáo dục tiểu học, Trường đại học sư phạm TP.HCM cảnh báo: “Nếu không được hướng dẫn chỉnh sửa phát âm một cách kịp thời, đúng phương pháp thì dẫn đến trẻ phát âm sai, rất khó sửa chữa. Mặt khác, với trẻ em, việc hỗ trợ sửa lỗi phát âm phải gắn liền với việc giáo dục ngôn ngữ, như mở rộng vốn từ, câu, giáo dục nghi thức lời nói, hành vi ngôn ngữ...”.
Theo CN.Lê Tường Giao, trưởng khoa vật lý trị liệu và phục hồi chức năng, Bệnh viện nhi đồng 1, những trẻ bị khe hở môi và vòm miệng sau phẫu thuật nếu được can thiệp chỉnh âm đều có kết quả phát âm tốt, có thể theo học ở các trường bình thường. Trình bày quan niệm điều trị mới, BS.Nguyễn Văn Đẩu, trưởng khoa răng - hàm - mặt, Bệnh viện nhi đồng 1, cho biết đó là điều trị toàn diện, liên tục, lâu dài, phối hợp đa ngành từ khi đứa trẻ còn trong bào thai cho đến lúc trưởng thành.
Nghiên cứu liên ngành, cộng tác liên ngành là một hoạt động tất yếu ngày càng chứng minh rõ tầm quan trọng và sự cần thiết của nó. Qua báo cáo “Vai trò của chuyên viên âm ngữ trị liệu và cách họ phối họp với giáo viên” gửi đến hội thảo, bà Simone Maffescioni, chuyên gia âm ngữ trị liệu Australia, điều phối viên lâm sàng, chương trình đào tạo âm ngữ trị liệu Trường đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch, nhấn mạnh về phạm vi và vai trò rộng lớn mà chuyên viên âm ngữ trị liệu có thể đảm nhận khi làm việc với người lớn và trẻ em. Bà cũng chỉ rõ cách thức chuyên viên âm ngữ trị liệu phối hợp với giáo viên. Bà cho rằng, giáo viên trong vai trò "tác nhân tạo nên sự thay đổi" hỗ trợ sự phát triển giao tiếp của trẻ. Vai trò tư vấn của chuyên viên âm ngữ trị liệu trong môi trường giáo dục là một phương pháp rất hữu hiệu để cung cấp sự can thiệp cho trẻ em trong tuổi đi học.
Qua việc xây dựng và thử nghiệm các cặp tối thiểu nhằm hỗ trợ can thiệp chỉnh âm cho một bé trai, sống ở TPHCM, bị khe hở môi đã được phẫu thuật vá kín khe hở; PGS.TS. Nguyễn Thị Ly Kha, cho rằng trẻ bị khe hở môi (một bên) sau phẫu thuật vẫn cần được đánh giá âm lời nói và cần được hỗ trợ chỉnh âm bằng các cặp tối thiểu, cùng với các bài tập luyện nghe, luyện thở, bài tập vận động môi, lưỡi, lưỡi con và các cơ miệng. Trong đó bài tập sử dụng cặp tối thiểu giữ vai trò quyết định. Đồng thời, PGS.TS. Nguyễn Thị Ly Kha cũng nhấn mạnh vai trò của phát hiện sớm và can thiệp sớm về ngôn ngữ, âm ngữ trị liệu, cũng như sự cần thiết phải kết hợp chặt chẽ giữa âm ngữ trị liệu, tâm lý trị liệu với giáo dục ngữ; phối hợp cộng tác giữa y tế và giáo dục để có thể giúp trẻ có dấu hiệu rối loạn âm lời nói khắc phục, chữa trị một cách có hiệu quả nhất.
Nguồn: Khoa học phổ thông, ngày 24/12/2014