Theo kết quả điều tra cộng đồng về sử dụng tấm lợp chứa amiang và hiểu biết của người dân về amiang có tới 85 % các hộ gia đình có sử dụng tấm lợi chứa amiang nhưng chỉ có chưa đến 5% người được hỏi biết amiang gây độc với sức khỏe.
Thông tin trên được ông Nguyễn Huy Nga- Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế) chia sẻ tại Hội thảo cơ sở khoa học bảo vệ sức khỏe cộng đồng tránh tác hại của amiang trắng diễn ra vào sáng nay (23/12), tại Hà Nội.
Hiện ở Việt Nam có 41 nhà máy sản xuất tấm lợp phân bố ở 23 tỉnh thành phố với dây chuyền, công suất đạt 75- 100 triệu m2/năm. Việt Nam từ 10 năm nay luôn đứng trong nhóm 10 nước tiêu thị amiang nhiều nhất thế giới. Hầu hết amiang sử dụng cho nhu cầu trong nước được nhập khẩu từ nước ngoài, trung bình hàng năm lượng amiang tiêu thụ khoảng 65.000 tấn/năm, năm 2012 là gần 79.000 tấn (đứng thứ 6) để sản xuất khoảng 80 triệu m2 tấm lợp fibroximang cung cấp cho thị trường trong nước.
Theo ông Nguyễn Huy Nga, điều kiện bảo hộ lao động cho người lao động tại Việt Nam hiện nay còn rất thấp, công tác giám sát sức khỏe định kỳ của người lao động trong phòng chống các bệnh liên quan đến amiang ở Việt Nam thường gặp nhiều khó khăn do thời gian ủ bệnh sau khi tiếp xúc với amiang kéo dài 20 - 30 năm, người lao động thường phát bệnh khi đã nghỉ hưu. Ngoài ra, điều đáng lo hơn là hiện còn có hàng triệu người sử dụng tấm lợp có chứa amiang gồm các hộ gia đình nhất là vùng sâu, vùng xa, hộ nghèo. Khi tấm lợp bị hư hại do sử dụng lâu ngày, chất thải có amiang bị thải bỏ tự do ra môi trường gây nguy hại đến sức khỏe của người dân, đặc biệt đổi với trẻ em. Tổn thất kinh tế trong việc bồi thường, điều trị, xử lý chất thải, chắc chắn sẽ vượt qua con số thuế mà ngành vật liệu amiang đem lại.
Trong hai tháng 10 và 11/2014, Nhóm Hợp tác thúc đẩy phát triển chính sách y tế dựa vào bằng chứng khoa học đã tiến hành điều tra cộng đồng về sử dụng tấm lợp chứa amiang và hiểu biết của người dân về amiang. Kết quả cho thấy có tới 85 % các hộ gia đình có sử dụng tấm lợp chứa amiang, dùng vào nhiều mục đích như lợp nhà, lợp khu phụ, khu chăn nuôi, làm hàng rào… nhưng chỉ có chưa đến 5% người được hỏi biết amiang gây độc với sức khỏe. Sau khi được tiếp nhận thông tin của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới về tác hại của amiang với sức khỏe cộng đồng, có tới 77% số hộ gia đình được hỏi cho biết sẽ không sử dụng tấm lợp chứa amiang và chấp nhận vay vốn để mua các tấm lợp thay thế có giá cao hơn.
Hội thảo kiến nghị Chính phủ cần xây dựng lộ trình tiến tới dừng sử dụng amiang trắng chậm nhất vào năm 2020 và chấp thuận đưa amiang trắng vào Phụ lục III Công ước Rotterdam tại kỳ họp năm 2015 của công ước này. Đồng thời cũng khuyến cáo trong thời gian tới cần thực hiện ngay việc dán nhãn sản phẩm nguy hiểm đối với sức khỏe trên tấm lợp có chứa amiang để đảm bảo việc công khai những thông tin liên quan sức khỏe của người tiêu dùng.
Hội thảo cũng đưa ra phương án xây dựng “cộng đồng nói không với amiang” bắt đầu thí điểm tại 3 xã trong năm 2015. Trong đó, bước đầu tập trung cung cấp thông tin đúng, đủ cho người dân về amiang trong sản phẩm đang lưu hành. Tiếp theo, hỗ trợ chính quyền xã và người dân vay vốn thay thế tấm lợp fibroximang chứa amiang bằng các loại vật liệu an toàn khác. Hội thảo cũng nhấn mạnh phải nghiên cứu biện pháp quản lý chất thải chứa amiang, hiện không được công ty vệ sinh xếp vào nhóm rác thải, đang dần trở thành một đe dọa lớn hiện hữu cho môi trường sống nông thôn và miền núi.
Nguồn: Báo công thương, ngày 23/12/2014