Ngày 18.11.2014, Liên minh vì quyền của nông dân và hiệu quả của nền nông nghiệp Việt Nam (Liên minh nông nghiệp) đã tổ chức Hội thảo chia sẻ kết quả nghiên cứu của đề tài “Cấu trúc ngành chăn nuôi và lợi ích của người chăn nuôi nhỏ tại Việt Nam”, do TS Nguyễn Văn Giám - Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược nông nghiệp làm Chủ nhiệm.

Ngành chăn nuôi chiếm vị trí ngày càng quan trọng trong nền nông nghiệp với tổng sản lượng thịt gia súc gia cầm tăng khoảng 2,5 lần từ năm 2000 đến 2012 và tổng giá trị ngành chăn nuôi Việt Nam đạt khoảng 10 tỷ USD vào năm 2012, chiếm gần 27% tổng giá trị ngành nông nghiệp (theo số liệu từ Niên giám thống kê 2013). Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu được chia sẻ tại Hội thảo cho thấy, chi phí cho thức ăn chăn nuôi đã chiếm khoảng 70% tổng giá trị thị trường chăn nuôi (6,958 tỷ USD năm 2012 và 7,643 tỷ USD năm 2013). Mặc dù giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi ổn định, sản lượng thức ăn chăn nuôi nội địa tăng, thuế VAT 5% cũng đã được bãi bỏ, nhưng giá thức ăn chăn nuôi trên thị trường vẫn liên tục tăng, gây nhiều khó khăn cho người chăn nuôi Việt Nam. Thị trường thức ăn chăn nuôi ngày càng phụ thuộc vào các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), khi các doanh nghiệp này chiếm phần lớn thị phần và có khả năng điều khiển thị trường, có thể gây thiệt hại cho xã hội hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Vì vậy, trong khi nhìn nhận vai trò của các công ty thức ăn chăn nuôi FDI trong việc thay đổi phương thức kinh doanh và phát triển quy mô chăn nuôi, chúng ta cần có biện pháp phá vỡ thế độc quyền và khả năng kiểm soát thị trường của một số công ty, nâng cao tính cạnh tranh lành mạnh của thị trường này.

Các kết quả nghiên cứu được chia sẻ tại Hội thảo đã khẳng định, các hộ chăn nuôi nhỏ đạt hiệu quả kinh tế cao hơn mức đầu tư, nhưng những rủi ro đến với người chăn nuôi nhỏ cũng ngày một tăng do ảnh hưởng của giá thức ăn, dịch bệnh và giá bán; trong khi các chính sách hiện hành không có tác động nhiều đến người chăn nuôi nhỏ.

Tại Hội thảo, các đại biểu cũng đưa ra một số đề xuất đáng chú ý như: xây dựng chiến lược và quy hoạch chăn nuôi hoàn chỉnh trên phạm vi cả nước, kiểm soát nhập lậu sản phẩm thịt qua biên giới theo đường tiểu ngạch, siết chặt kiểm soát vệ sinh môi trường chăn nuôi, kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm cho hệ thống giết mổ - phân phối thịt, quản lý hiệu quả thị trường thuốc và dịch vụ thú y. Liên minh nông nghiệp còn khuyến nghị hình thành hiệp hội người tiêu dùng như một cơ quan độc lập nhằm kiểm tra, xác nhận chất lượng của các hệ thống cung ứng và phân phối sản phẩm chăn nuôi, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.

Nguồn: Tạp chí Khoa học và công nghệ Việt Nam, ngày 19/11/2014