Hiện nay, việc kiểm soát nguồn gốc, chất lượng thuốc tại các cơ sở bán lẻ gặp phải khó khăn, đó là việc ghi chép thông tin, các hóa đơn mua vào, bán ra không được chủ cơ sở thực hiện nghiêm túc, nhiều trường hợp không xuất trình được hóa đơn chứng minh nguồn gốc thuốc. Bộ Y tế đang triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) tại các cơ sở bán lẻ thuốc nhằm kiểm soát xuất xứ, giá cả thuốc được mua vào, bán ra ở mỗi nhà thuốc trên toàn quốc.

Nghị quyết số 20-NQ/TW Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, đã đề ra những nhiệm vụ và giải pháp liên quan đến việc đẩy mạnh phát triển ngành dược, trong đó có nêu nhiệm vụ: Tập trung quản lý hệ thống bán buôn, bán lẻ, các nhà thuốc trong và ngoài bệnh viện; thực hiện đồng bộ các giải pháp để truy xuất nguồn gốc thuốc, chấn chỉnh tình trạng bán thuốc không theo đơn; ứng dụng CNTT, thực hiện kết nối mạng, bảo đảm kiểm soát xuất xứ, giá cả thuốc được mua vào, bán ra ở mỗi nhà thuốc trên toàn quốc. Triển khai Nghị quyết nêu trên và thực hiện các quy định của Luật Dược (sửa đổi), Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 02/2018/TT-BYT quy định về thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc và Thông tư 03/2018/TT-BYT quy định về thực hành tốt phân phối thuốc, nguyên liệu làm thuốc, trong đó lần đầu tiên quy định, tất cả các cơ sở bán buôn thuốc bắt buộc phải có máy tính kết nối in-tơ-nét và thực hiện quản lý hoạt động phân phối thuốc bằng phần mềm vi tính. Đồng thời, có cơ chế chuyển thông tin về phân phối thuốc, chất lượng thuốc giữa nhà sản xuất với khách hàng cũng như việc chuyển giao thông tin cho cơ quan quản lý khi được yêu cầu. Các cơ sở bán lẻ cũng phải có thiết bị và triển khai ứng dụng CNTT. Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho biết, việc ứng dụng CNTT đối với cơ sở bán lẻ sẽ bảo đảm truy xuất nguồn gốc thuốc, kiểm soát được thuốc kém chất lượng, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ và chấn chỉnh tình trạng bán thuốc không theo đơn.

Để triển khai các nhiệm vụ, từ đầu năm đến nay, Bộ Y tế đã chọn thí điểm tại các tỉnh: Phú Thọ, Hưng Yên, Vĩnh Phúc và Nam Định, đồng thời cũng có văn bản gửi đến các sở y tế tỉnh, thành phố trên toàn quốc tiến hành khảo sát thực trạng ứng dụng CNTT và sử dụng phần mềm trong hoạt động kinh doanh thuốc tại các cơ sở bán lẻ thuốc, tạo tiền đề cho việc triển khai đề án trên toàn quốc sắp tới. Các Sở Y tế: Quảng Ninh, Hải Dương, Lạng Sơn, Nghệ An, Hà Tĩnh đã có công văn gửi đề xuất sớm được triển khai ứng dụng CNTT, kết nối mạng cơ sở bán lẻ trên toàn tỉnh. Kết quả sơ kết việc triển khai thí điểm tại các địa phương cho thấy, đến nay, đã hoàn thành việc tập huấn các nhà thuốc, các tủ thuốc tại trạm y tế xã các tỉnh thí điểm; việc sử dụng phần mềm ứng dụng CNTT, kết nối liên thông nhà thuốc tại các cơ sở được duy trì, cập nhật thường xuyên; đã ứng dụng CNTT, kết nối liên thông cơ sở cung ứng thuốc trên toàn bộ các nhà thuốc và tủ thuốc bốn tỉnh thí điểm. Để bảo đảm duy trì sử dụng phần mềm tại các cơ sở bán lẻ, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh đã triển khai thí điểm xây dựng kế hoạch chi tiết cho giai đoạn tiếp theo, các tỉnh có đề nghị triển khai sớm cũng cần khẩn trương xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai dựa trên mô hình của các tỉnh đã thí điểm. Cùng với đó, Bộ Y tế xây dựng Kế hoạch hành động triển khai Đề án ứng dụng CNTT, kết nối mạng các nhà thuốc trên toàn quốc. Việc rà soát bổ sung Nghị định 176/2013/NĐ-CP cũng đang được tiến hành, tiến tới quy định những hành vi vi phạm liên quan việc không chấp hành triển khai ứng dụng CNTT, thực hiện kết nối mạng sẽ bị phạt tiền, phạt bổ sung tước giấy chứng nhận điều kiện kinh doanh dược, tước chứng chỉ hành nghề dược. Việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc triển khai tại các địa phương cũng sẽ được triển khai trong thời gian tới. Định kỳ ba năm một lần, cơ quan quản lý sẽ kiểm tra việc đáp ứng các điều kiện thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc, cơ quan chức năng sẽ kiểm tra đột xuất hoặc theo kế hoạch. Trong giai đoạn thí điểm và giai đoạn đầu triển khai, phần mềm sử dụng do Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel hỗ trợ miễn phí.

Bộ Y tế cho biết, trên toàn quốc hiện có 41.394 cơ sở bán lẻ thuốc. Việc triển khai ứng dụng CNTT kết nối mạng đối với các cơ sở bán lẻ thuốc sẽ gặp một số khó khăn do các cơ sở phải thêm chi phí để trang bị máy tính, kết nối mạng, đào tạo, tập huấn nhân lực và có thể có sự chấp hành không nghiêm túc của chủ cơ sở. Tuy nhiên, Bộ sẽ phấn đấu hoàn thành việc ứng dụng CNTT kết nối nhà thuốc trong năm 2018 và đối với các quầy thuốc, tủ thuốc vào năm 2019 theo lộ trình đã đề ra.

Nguồn: Báo Nhân dân