Hiện nay, nhiều nghiên cứu về việc tưới tiết kiệm nước đã được thực hiện, tuy nhiên hầu hết là áp dụng cho vùng đất phù sa; riêng đối với vùng đất cát ven biển vẫn chưa được quan tâm nhiều.

Nhóm nghiên cứu Hồng Minh Hoàng, Lê Anh Tuấn, Lê Văn Dũ, Trương Như Phượng và Đặng Trâm Anh, Trường đại học Cần Thơ đã thực hiện đề tài: “Đánh giá hiệu quả kinh tế và tiết kiệm nước của mô hình tưới phun mưa tự động cho cây hành tím tại huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng” nhằm mục đích tưới hiệu quả và tiết kiệm cho cây hành tím trong quá trình canh tác.

Mô hình tưới nước cho cây hành tím được xây dựng theo kỹ thuật tưới phun mưa tự động và bố trí tại khu vực nghiên cứu trên diện tích 2.000 m2 qua 2 vụ hành sớm và hành muộn.

Khu vực thí nghiệm được bố trí thành 3 nghiệm thức chính gồm: nghiệm thức tưới phun mưa dựa vào độ ẩm được tính toán từ mô hình CropWat; nghiệm thức tưới phun mưa dựa vào độ ẩm được hiệu chỉnh lại từ kết quả mô phỏng độ ẩm của mô hình CropWat; và nghiệm thức tưới theo cách tưới truyền thống của người dân.

Chi phí đầu tư mô hình tưới nước phun mưa tự động vào khoảng 8 triệu đồng và có thể sử dụng khoảng 4 năm, tùy theo điều kiện vật tư ban đầu và cách sử dụng của người dân.

Khấu hao trung bình của hệ thống tưới phun mưa tự động vào khoảng 2 triệu đồng/năm và giá trị này thấp hơn tiền thuê lao động tưới theo kỹ thuật canh tác truyền thống.

Trong khi đó, mô hình tưới nước phun mưa còn giúp người dân có thể tiết kiệm được thời gian bơm nước, lượng nước tưới, giảm hoạt động của máy bơm, công lao động... nhưng vẫn đảm bảo năng suất.

Ngoài ra, khi canh tác trên diện tích lớn, hiệu quả của mô hình tưới phun mưa tự động sẽ tăng gấp nhiều lần so với mô hình canh tác truyền thống.

Mô hình tưới nước phun mưa tự động mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn mô hình canh tác của người dân và lại giảm đáng kể được lượng nước tưới. Tuy nhiên, nếu quản lý việc tưới từ mô hình tưới tự động không tốt sẽ ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển và ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm của cây hành tím.

Nhóm nghiên cứu đi đến kết luận, kỹ thuật trồng hành tím của người dân tại khu vực nghiên cứu chủ yếu là dựa vào kinh nghiệm truyền thống của từng hộ gia đình, chưa có kỹ thuật cao trong quá trình sản xuất.

Hầu hết các hộ dân được phỏng vấn tại khu vực nghiên cứu sử dụng lượng nước vượt quá mức cần thiết tưới cho cây hành tím. Nguồn nước chính sử dụng cho nhu cầu tưới tại khu vực nghiên cứu là từ nguồn nước dưới đất, và đang có xu hướng sụt giảm trong những năm gần đây.

Việc áp dụng phương pháp kỹ thuật tưới phun mưa tự động cho cây hành tím đã tiết kiệm lượng nước đáng kể (từ 25 - 69% so với kỹ thuật tưới truyền thống) nhưng năng suất hành tím vẫn đảm bảo.

Ngoài việc tiết kiệm được lượng nước tưới, mô hình tưới nước phun mưa tự động còn tiết kiệm được 80 - 90% thời gian tưới.

Chi phí đầu tư ban đầu cho mô hình tưới phun mưa tự động tuy cao (khoảng 8 triệu đồng/1.000 m2) nhưng mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể cho người dân trồng hành tím (tăng lợi nhuận lên khoảng 20%).

Việc hiệu chỉnh độ ẩm từ mô hình tính toán CropWat sẽ mang lại nhiều hiệu quả hơn so với áp dụng trực tiếp kết quả từ mô hình với giá trị hiệu chỉnh là WP = 2/3 FC.

Vấn đề cần quan tâm khi áp dụng kỹ thuật tưới phun mưa tự động là chú ý đến tốc độ gió tại khu vực bố trí các nghiệm thức và chiều cao của các vòi phun so với chiều cao cây nhằm đạt hiệu quả tối đa việc cung cấp nước cho cây trong quá trình tưới.

Nguồn: Khoa học phổ thông