Tưới nhỏ giọt là kỹ thuật tưới cung cấp nước vào đất dưới dạng các giọt nước nhỏ ra đều đều từ công cụ hay thiết bị tạo giọt đặt tại một số điểm trên mặt đất gần gốc cây. Hệ thống tưới nhỏ giọt đơn giản bao gồm bồn chứa nước, hệ thống ống dẫn và đầu tưới nhỏ giọt hay dây nhỏ giọt. Phần điều khiển tự động bao gồm van điện điều khiển khu vực tưới, bộ lọc, bộ điều khiển số lần và thời gian tưới trong ngày. Đây là biện pháp tưới tiêu tiết kiệm nước nhất, giảm 30 - 60% nước so với phương pháp tưới truyền thống. Công nghệ tưới nhỏ giọt rất phù hợp với vùng đất đồi khô ít nước.
Lập Thạch là một huyện miền núi của tỉnh Vĩnh Phúc, có điều kiện đất đai thích hợp trồng các loại cây ăn quả có múi, đặt biệt là giống cây chanh đào. Tuy nhiên, do địa hình tương đối phức tạp, đất đồi dốc, cho nên việc tưới tiêu và chăm sóc cho cây trồng gặp nhiều khó khăn, về mùa khô thường hay thiếu nước; biện pháp tưới thông thường đang được áp dụng là tưới tràn, rất lãng phí nước lại tốn nhân công và tiền điện bơm nước. Để xây dựng được mô hình trồng cây chanh đào cho năng suất, chất lượng cao, nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao thu nhập cho người dân thì việc ứng dụng mô hình tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước cho các trang trại hộ gia đình cần được thực hiện. Vì vậy, sau khi khảo sát và lựa chọn địa điểm thích hợp, năm 2017 vừa qua, Hợp tác xã sản xuất giống cây trồng - vật nuôi Bình Minh đã tiến hành thực hiện đề tài "Xây dựng mô hình trồng cây chanh đào áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt trên vùng đất đồi Lập Thạch", với quy mô diện tích 1 ha trên địa bàn xã Ngọc Mỹ.
Đề tài đã tiến hành chăm sóc, theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển của cây chanh đào khi áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, sau đó phân tích, đánh giá hiệu quả kinh tế - kỹ thuật, đề xuất giải pháp mở rộng mô hình. Kết quả thực hiện đề tài cho thấy:
Cây trồng sinh trưởng phát triển mạnh vào những tháng có lượng mưa lớn từ tháng 7 đến tháng 9 và giảm dần vào các tháng cuối mùa mưa, đầu mùa khô. Sau 17 tháng theo dõi đường kính thân cây đạt 5,39cm, trên diện tích đối chứng tốc độ tăng trưởng chậm hơn chỉ đạt 4,73cm; đường kính tán phát triển đều, đạt 148,4cm vào thời điểm 06/12, trên diện tích đối chứng theo dõi các ô thí nghiệm cho thấy đường kính tán đạt 130,44cm vào thời điểm 06/12.
Về tình hình sâu hại, tỷ lệ sâu bệnh hại ít, tập trung ở một số loại sâu bệnh hại thông thường như sâu vẽ bùa, nhện đỏ, rệp, bệnh gỉ sắt...Về tình hình ra hoa, kết trái, đây là giống chanh đào ghép mắt, thời gian từ khi trồng đến thời điểm ra hoa mới đạt 8 - 10 tháng tuổi, đây vẫn đang là giai đoạn kiến thiết cơ bản cho vườn cây, tuy nhiên để có số liệu đánh giá nhóm nghiên cứu vẫn phải để lại lứa hoa này, do vậy năng suất đánh giá chưa đạt so với yêu cầu đề ra.
Về hiệu quả kinh tế, qua hạch toán chi phí đầu tư cho 1 ha trồng chanh đào có lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, với mức giá bán trung bình 15.000đ/kg, doanh thu từ bán quả chanh năm thứ hai đạt 145,8 triệu đồng (năng suất đạt 9,72 tấn/ha), doanh thu từ bán quả chanh năm thứ ba đạt 525 triệu đồng (năng suất đạt 35 tấn/ha). Nếu trừ chi phí, sau 3 năm trồng chanh đào cho thu lợi nhuận 293,66 triệu đồng. Từ năm thứ 3 trở đi, cây chanh đào bắt đầu cho hiệu quả ổn định, năng suất bình quân đạt 35 - 40 tấn/ha. Nếu so sánh với lợi nhuận trồng 1 ha các loại cây trồng khác trên đất đồi như cây sắn, cây bạch đàn thì cây chanh đào đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn (trung bình lợi nhuận 1 năm trồng bạch đàn đạt 7,586 triệu đồng, lợi nhuận 1 năm trồng sắn đạt 9,69 triệu đồng).
Như vậy, qua kết quả nghiên cứu cho thấy, trồng cây chanh đào áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt đem lại hiệu quả kinh tế cao, giúp giảm chi phí trong quá trình chăm sóc, việc vận hành dễ dàng.... Cây chanh đào là cây dễ trồng, có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, đặc biệt là vùng đất vườn đồi. Do đó, việc đầu tư và xây dựng vùng sản xuất trồng cây chanh đào có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao, nhằm khai thác nguồn lực tại chỗ, xây dựng thành vùng hàng hóa tập trung, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, phủ xanh đất trống đồi trọc vùng đồi và chuyển đổi cơ cấy cây trồng, phong phú nguồn cây ăn quả quý của tỉnh, huyện.
Nguồn: Sở KH&CN Vĩnh Phúc