Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, vận hành hồ chứa thủy điện và quản lý an toàn đập, trong những năm qua, Bộ Công Thương đã thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn đập (ATĐ) và khắc phục những tồn tại trong công tác quản lý, vận hành hồ chứa thủy điện trong cả nước.

Kiên quyết vì sự an toàn hồ, đập thủy điện

Báo cáo của Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (KTAT&MTCN - Bộ Công Thương) cho thấy, tính đến giữa năm 2017, cả nước có 330 công trình thủy điện được đưa vào khai thác, sử dụng, trong đó có 194 công trình thủy điện nhỏ (công suất lắp đặt đến 30MW) có hồ chứa thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương đã được chủ đập thực hiện đăng ký ATĐ theo đúng quy định.

Theo đánh giá của Cục KTAT &MTCN, hầu hết các chủ đập thủy điện nhỏ đều có ý thức thực hiện tốt các quy định của pháp luật về quản lý ATĐ, đặc biệt là những hoạt động liên quan trực tiếp đến việc bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ du như vận hành hồ chứa theo đúng quy trình vận hành (QTVH), thực hiện kiểm định đập, kiểm tra đập, xây dựng các phương án phòng chống lụt bão bảo đảm ATĐ, phương án phòng chống lũ lụt vùng hạ du đập...

Khẳng định việc nâng cao quản lý công tác ATĐ thủy điện, ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Cục KTAT &MTCN - cho hay, thực hiện Quyết định 396 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về Kế hoạch hành động và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về lĩnh vực thủy điện và Chỉ thị 04 của Bộ Công Thương về công tác bảo đảm an toàn các công trình thủy điện, Cục KTAT &MTCN đã thường xuyên đôn đốc các chủ đập triển khai quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn các công trình. Vừa qua, Cục đã tham mưu cho Bộ chỉ đạo các Sở Công Thương và đơn vị quản lý nhà nước trên địa bàn các tỉnh tổ chức kiểm tra toàn bộ các thủy điện. Cụ thể, đã kiểm tra 15 công trình thủy điện và thanh tra 20 thủy điện, qua đó phát hiện thiếu sót của một số đập thủy điện trong quá trình thực hiện các quy định của pháp luật về bảo đảm ATĐ thủy điện. Điển hình, nhiều chủ đập thủy điện chưa chủ động áp dụng khoa học công nghệ trong dự báo, tính toán lưu lượng nước về hồ để phục vụ vận hành hiệu quả, an toàn hồ chứa. Thực tế hiện nay, chưa có quy định hướng dẫn chi tiết quy định chủ đập lắp đặt thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn trên lưu vực hồ chứa (quy định về mật độ, loại thiết bị...), do đó chưa ràng buộc, chưa có cơ sở để các chủ đập lắp đặt phục vụ vận hành hồ chứa hiệu quả.

Ngoài ra, trong công tác quản lý ATĐ thủy điện nhỏ nói riêng còn gặp một số khó khăn, vướng mắc, theo lãnh đạo Cục KTAT &MTCN, cơ bản hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư xây dựng, vận hành hồ chứa, quản lý ATĐ thủy điện đã được các cơ quan chức năng ban hành đầy đủ. Tuy nhiên, vẫn còn một số quy định chưa cụ thể, chưa phù hợp với tình hình hiện nay, chồng chéo hoặc không đồng bộ gây khó khăn cho các chủ đầu tư cũng như các cơ quan quản lý trong phạm vi trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị liên quan đến đầu tư xây dựng, vận hành an toàn hồ chứa, quản lý ATĐ thủy điện, cần phải sửa đổi, bổ sung cho hoàn thiện.

Đồng bộ các giải pháp

Để khắc phục những tồn tại trong vận hành hồ chứa thủy điện và quản lý ATĐ, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các cơ quan chức năng hướng dẫn các chủ đầu tư dự án thủy điện thực hiện đúng, đầy đủ quy định của pháp luật về vận hành hồ chứa và quản lý ATĐ thủy điện song song với đôn đốc, kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm minh theo thẩm quyền các chủ đầu tư dự án thủy điện không chấp hành đúng, đầy đủ quy định.

Đối với các chủ đầu tư dự án thủy điện cần thực hiện đúng, đầy đủ quy định của pháp luật hiện hành về vận hành hồ chứa và quản lý ATĐ thủy điện; Rà soát, hiệu chỉnh QTVH đơn hồ bảo đảm vận hành an toàn cho công trình, vùng hạ du, hiệu quả phát điện...

Tập trung thực hiện Quyết định số 396/QĐ-BCT, các đơn vị thuộc Bộ Công Thương phải chủ động giải quyết hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền giải quyết nhằm bảo đảm vận hành khai thác các công trình thủy điện an toàn, bảo vệ môi trường - xã hội, đạt hiệu quả khai thác tổng hợp, phù hợp với điều kiện khí tượng, thủy văn, địa hình, hiện trạng hành lang thoát lũ, bố trí dân cư, hạ tầng kỹ thuật... vùng hạ du đập.

Đồng thời, Bộ Công Thương sẽ tổ chức thực hiện, tổng hợp tình hình thực hiện và đánh giá kỹ nội dung các phương án: Phòng chống lụt bão bảo đảm ATĐ, phòng chống lũ lụt vùng hạ du do xả lũ và bảo vệ đập tại các công trình thủy điện… Từ đó, kịp thời điều chỉnh, bổ sung nội dung các phương án nêu trên; thực hiện các biện pháp khả thi bảo đảm tuân thủ các quy định pháp luật về ATĐ, đặc biệt là tại các công trình thủy điện khu vực miền Trung và Tây Nguyên.

Nguồn: Báo Công thương