Các nhà khoa học ở Anh đã tìm ra mối liên kết giữa thành phần kháng khuẩn phổ biến và kháng thuốc kháng sinh. Triclosan là thành phần nằm trong danh mục cảnh báo của Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Vào năm 2016, FDA đã cấm thành phần này ở trong những loại xà phòng.

Tuy nhiên, theo FDA, thành phần này vẫn có thể tìm thấy trong những sản phẩm khác, gồm xà phòng kháng khuẩn được sử dụng trong các cơ sở chăm sóc sức khoẻ như bệnh viện. Ngoài ra, triclosan còn có trong nhiều loại sản phẩm như đồ chơi, đồ đạc trong nhà và quần áo để ngăn ngừa nhiễm bẩn vi khuẩn. FDA cảnh báo triclosan có thể góp phần kháng kháng sinh - khi vi khuẩn tiến triển và phát triển cách để chống những loại thuốc này và thuốc không còn hiệu quả nữa.

Các nhà nghiên cứu tập trung vào hiện tượng gọi là "kháng chéo", xảy ra khi có sự kháng lại với chất kháng khuẩn và phản ứng với một loại khác. Đặc biệt, nghiên cứu mới cho thấy khi một số vi khuẩn phát triển kháng lại một nhóm thuốc gọi là quinolones, chúng cũng trở nên kháng triclosan.

Quinolones làm việc để diệt vi khuẩn bằng cách tìm mục tiêu là enzyme giúp ADN giải phóng trong quá trình nhân đôi (khi một tế bào tái tạo ADN của nó, nó cần phải giãn ra và tách thành hai sợi ADN tạo thành đường xoắn kép). Nếu vi khuẩn không thả ADN của chúng, chúng không thể sao chép được. Ví dụ về thuốc kháng sinh quinolone bao gồm Ciprofloxacin và Levofloxacin, theo Trung tâm Y tế Đại học Maryland. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết vi khuẩn có thể phát triển tính kháng với quinolones, thông qua các đột biến gây khó khăn hơn cho những loại thuốc gắn kết với enzyme giải phóng AND này. Họ nhận thấy ngoài những thay đổi này, vi khuẩn kháng quinolone cũng chuyển sang cơ chế tự vệ khác, khi kết hợp, chúng làm cho vi khuẩn kháng triclosan.

Ban đầu, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy sự kháng quinolone và triclosan được liên kết trong các thử nghiệm trên Salmonella. Nhưng trong nghiên cứu mới, được thực hiện trên vi khuẩn trong phòng thí nghiệm, chứ không phải ở động vật hoặc con người, cho thấy kết quả cơ chế này cũng có thể xảy ra ở một loại vi khuẩn khác là Escherichia coli.

Tác giả nghiên cứu Mark Webber - Giáo sư tại Viện Vi trùng học và nhiễm trùng thuộc Đại học Birmingham, cho biết: Chúng tôi nhận thấy, vi khuẩn bị đánh lừa khi nghĩ rằng chúng luôn bị tấn công và sau đó bị mẫn cảm ngay lần đầu để đối phó với các mối đe dọa khác, bao gồm triclosan.

Mark Webber, kết luận: Vấn đề lo lắng có thể xảy ra khi phơi nhiễm ngược và triclosan, làm phát triển các dòng kháng kháng sinh. Tuy nhiên, các thí nghiệm trong nghiên cứu mới không tìm thấy bằng chứng về điều này. Cần thêm nghiên cứu để xem nếu triclosan gây ra vi khuẩn để kháng với hóa chất kháng khuẩn khác. Hiểu được kháng kháng sinh xảy ra như thế nào và ở những điều kiện nào, điều quan trọng là phải dừng sự xuất hiện của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.

Nguồn: Vista, ngày 27/7/2017.