156.000m3 là tổng lượng nước thải từ hơn 1.300 làng nghề trên địa bàn TP Hà Nội xả ra môi trường mỗi ngày. Hầu hết lượng nước thải này không qua bất cứ hệ thống xử lý tập trung nào và có hàm lượng chất ô nhiễm vượt tiêu chuẩn cho phép hàng chục lần. Để giải quyết tình trạng nêu trên, TP Hà Nội đã triển khai các dự án xử lý nước thải làng nghề trước khi xả ra môi trường.
Nằm cách trung tâm TP Hà Nội chưa đầy 10km, nhưng sự nhếch nhác và tình trạng ô nhiễm môi trường từ hoạt động tái chế nhựa, thu gom phế thải, lông vũ... của làng Triều Khúc và Yên Xá (xã Tân Triều, huyện Thanh Trì) thật đáng báo động. Toàn bộ nước thải của các cơ sở sản xuất đều xả thẳng ra môi trường khiến hệ thống nước mặt xung quanh làng Triều Khúc bị ô nhiễm nặng. Ông Nguyễn Mạnh Tuấn, người làng Triều Khúc cho biết, tiếng ồn khi chặt, xay nhựa và mùi hôi từ nhựa tái chế gây ô nhiễm không khí nặng nề. Hầu hết các ao, hồ trong làng đều không thể nuôi được cá do tiếp nhận lượng nước thải lớn từ làng nghề.
Xã Vân Hà, huyện Đông Anh là một trong những làng nghề truyền thống chế biến đồ gỗ. Phần lớn các gia đình sản xuất theo hướng tự phát, nên các xưởng gỗ nằm xen lẫn khu dân cư. Anh Nguyễn Quốc Hùng, trú tại thôn Thiết Bình, xã Vân Hà cho biết, bụi nhiều nhất ở khâu chà gỗ, không chỉ làm ô nhiễm không khí, mà còn gây ô nhiễm nguồn nước. Những giếng không được đậy kín dính đầy bụi gỗ và không thể dùng trong sinh hoạt hằng ngày.
Theo kết quả khảo sát mới đây của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội và Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội, nhiều quận, huyện vẫn có chỉ số ô nhiễm làng nghề vượt quá 30 lần cho phép. 100% làng nghề được quan trắc đều có ít nhất 3 chỉ tiêu phân tích vượt tiêu chuẩn. Nguồn nước ngầm, nước mặt đều có các chỉ tiêu sinh học hoặc kim loại nặng khá cao… Nhưng đáng lo ngại là một số địa phương chưa nhận thức rõ trách nhiệm trong quản lý nhà nước về môi trường. Trong khi đó, không ít người dân cũng không quan tâm bảo vệ môi trường sống của chính mình.
Ông Lê Hồng Thăng, Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, trước tình trạng ô nhiễm các làng nghề, UBND TP Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, đầu tư kinh phí, kêu gọi hợp tác đầu tư xây dựng công trình xử lý nước thải. Nhà máy xử lý nước thải tập trung Cầu Ngà, xã Dương Liễu, huyện Hoài Đức đã đi vào vận hành, với công suất 20.000m3/ngày đêm, góp phần xử lý nước thải của 3 xã có làng nghề trong lưu vực sông Nhuệ gồm: Dương Liễu, Minh Khai, Cát Quế. Dự kiến, đến quý II-2017, Hà Nội sẽ hoàn thành thêm Nhà máy xử lý nước thải xã Sơn Đồng, huyện Hoài Đức, với công suất 8.000m3/ngày đêm, nhằm tiếp nhận nước thải của khu vực xã Đắc Sở, Yên Sở, Sơn Đồng, Đức Giang, Tiền Yên, xử lý đạt các chỉ tiêu môi trường trước khi xả ra sông Nhuệ.
Cũng theo ông Lê Hồng Thăng, hiện, dự án xây dựng Nhà máy xử lý nước thải tại xã Vân Canh (huyện Hoài Đức), công suất 4.000m3/ngày đêm đang được xây dựng, nhằm tiếp nhận nước thải của 4 xã: Vân Canh, Kim Chung, Lại Yên, Di Trạch. Cùng với các dự án kể trên, thành phố đã phê duyệt Dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải làng nghề cơ khí, kim khí xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai, với công suất 1.000m3/ngày đêm; đang xem xét phê duyệt điều chỉnh công suất Dự án xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Phú Đô từ 84.000m3/ngày đêm lên 98.000m3/ngày đêm, dự kiến quý III-2017 sẽ khởi công… Ngoài ra, vào những tháng mùa khô, thành phố đã triển khai bổ cập nước sông Hồng vào sông Nhuệ, Đáy để cải thiện chất lượng nước; đồng thời triển khai dự án nạo vét, khơi thông dòng chảy cho 2 con sông đang hứng nguồn nước thải từ các làng nghề.
Cùng với việc thúc đẩy xã hội hóa, nghiên cứu cơ chế ưu đãi thu hút các doanh nghiệp đầu tư xử lý nước thải, thành phố đã tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, bên cạnh những nỗ lực của chính quyền thành phố, các doanh nghiệp sản xuất và mỗi người dân làng nghề cần có ý thức thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường, bởi đó cũng là cách để bảo vệ chính mình.
Nguồn: Báo Hà Nội mới, ngày 8/7/2017.