Nghiên cứu do nhóm tác giả Phạm Thị Thu Huyền, Dương Đại Hà, Lê Thị Thanh Vân và Đinh Quốc Hưng thực hiện nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng bệnh nhân u tuyến yên tăng tiết prolactin, giúp cho các bác sĩ phụ khoa có thể chẩn đoán sớm và đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Tăng prolactin máu là một rối loạn nội tiết thường gặp của vùng hạ đồi tuyến yên. U tuyến yên chiếm 15- 20% u nội sọ, đứng hàng thứ 3 sau u thần kinh đệm và u màng não. U tuyến yên tăng tiết prolactin (prolactinomas) chiếm 45% u tuyến yên. Hàng năm có 6-10 trường hợp/1.000.000 người mắc mới, hay gặp ở nữ nhiều hơn nam, trong độ tuổi 20-30. Xét nghiệm prolactin máu thường rất cao. U tuyến yên tăng tiết prolactin thường gây rối loạn phóng noãn, rối loạn kinh nguyệt, vô kinh tiết sữa, gây vô sinh vì vậy bệnh được quan tâm trong điều trị phụ khoa và đặc biệt vô sinh. Chẩn đoán u tuyến yên, tăng tiết prolactin dựa vào triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng định lượng prolactin máu và chụp hố yên.
Nghiên cứu 45 phụ nữ có u tuyến yên tăng tiết prolacyin được khám tại phòng khám phụ khoa bệnh viện Phụ sản Trung ương và phòng khám phẫu thuật thần kinh bệnh viện Việt Đức đủ các tiêu chuẩn chẩn đoán u tuyến yên tăng tiết prolactin có triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm prolactin, chụp cộng hưởng từ chẩn đoán. Loại trừ tất cả phụ nữ có thai, cho con bú, đang sử dụng thuốc gây tăng nồng độ prolactin trong máu. Nghiên cứu tiến cứu mô tả với mẫu ngẫu nhiên trong thời gian 1 năm từ tháng 8/2012 đến tháng 8/2013. Thu thập số liệu theo mẫu phiếu nghiên cứu, xử lý theo phương pháp thống kê y học, chương trình EPIINFO c6.044 và SPSS 16.0. Sử dụng test 2 so sánh các tỷ lệ, sự khác nhau có ý nghĩa thống kê khi p<0,05.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tuổi trung bình đối tượng nghiên cứu là 29,53±6,65, có chu kỳ kinh nguyệt không đều, chủ yếu kinh thưa trên 35 ngày 64,4%, vô kinh thứ phát 20%. Tỷ lệ vô sinh nguyên phát 67,7%.Tiết sữa 35,6%, đau đầu 26,7%, nhìn mờ 8,9%. 15 bệnh nhân (33,3%) có đầy đủ 3 triệu chứng kinh thưa, vô kinh II, tiết sữa. Nồng độ prolactin trong máu cao trên 2000- 4000mUI/l chiếm 37,8%, trên 4000mUI/l 33,3%, nồng độ prolactin cao nhất 46600mUI/l. Mối tương quan giữa nồng độ prolactin trong máu>4000mUI/l với triệu chứng vô kinh thứ phát (c2 là 6,43, p=0,011), với tiết sữa (c2 là 11,65 p=0,001), MRI phát hiện u nhỏ tuyến yên 91,1%, u lớn 2,2%, u tuyến yên chảy máu 6,7%. Khi có triệu chứng lâm sàng vô kinh tiết sữa, phải định lượng prolactin và chụp MRI tuyến yên để chẩn đoán u tuyến yên có tăng tiết prolactin.
Nguồn: Tạp chí y học thực hành