Cytokine là những protein có trọng lượng phân tử thấp, đóng vai trò trung gian trong trao đổi tín hiệu giữa các tế bào của hệ thống miễn dịch. Các cytokine phát huy tác dụng bằng cách gắn vào thụ thể đặc hiệu trên tế bào đích, qua đó kích hoạt con đường dẫn truyền tín hiệu bên trong tế bào, làm thay đổi hình thức biểu hiện của gen, dẫn đến việc tổng hợp protein mới quyết định các tác dụng sinh học.
Cho tới nay, tại Việt Nam đã có một số cơ sở nghiên cứu xét nghiệm được đồng thời nhiều cytokine dựa trên hệ thống “kín” Bio-plex của Bio-Rad. Tuy nhiên, việc Bio-Rad ngừng cung cấp hóa chất xét nghiệm tại Việt Nam dẫn đến các xét nghiệm phát hiện đồng thời nhiều cytokine phải dừng lại. Những kỹ thuật truyền thống như RIA và ELISA có hạn chế, đó là mỗi xét nghiệm chỉ phát hiện được đơn lẻ một cytokine. Xét nghiệm đồng thời nhiều cytokine bằng các phương pháp RIA và ELISA không những cần số lượng lớn trang thiết bị và công lao động mà còn khó có thể đạt độ đồng nhất về kết quả xét nghiệm giữa các nhân viên xét nghiệm khác nhau. Xuất phát từ lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu, triển khai phương pháp xét nghiệm kỹ thuật hấp phụ miễn dịch vi hạt đánh dấu huỳnh quang có khả năng phát hiện đồng thời nhiều cytokine trong cùng một mẫu xét nghiệm, nhằm khắc phục hạn chế của các kỹ thuật trước đây.
Dựa trên hệ thống Luminex-200 được trang bị, các nhà khoa học thuộc Học viện Quân y tiến hành đề tài nghiên cứu này nhằm phát hiện đồng thời nhiều cytokine trong các mẫu chất chuẩn khác nhau và đánh giá độ xác thực của phương pháp xét nghiệm FCMIA.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 2 lọ cytokine chuẩn dạng đông khô với nồng độ đã biết được phân tích bằng FCMIA trên hệ thống Luminex 200 tại Bộ môn Miễn dịch, Học viện Quân y. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng được đường chuẩn phát hiện đồng thời 3 cytokine và 9 cytokine trong cùng một mẫu xét nghiệm, trong đó tỷ lệ % khôi phục dao động từ 95,68 - 107,26% với tổ hợp 3 cytokine và từ 92,86 - 109,61% với tổ hợp 9 cytokine. Kết luận: đã nghiên cứu thành công ứng dụng kỹ thuật FCMIA trong xét nghiệm đồng thời nhiều cytokine, đó là 3 cytokine: IL-6, IL-17, TNF-α và 9 cytokine: IL-2, IL-4, IL-5, IL-10, IL-12, IL-13, GM-CSF, IFN-γ, TNF-α với kết quả định lượng có độ xác thực cao.
Nguồn: Tạp chí Y – Dược học Quân Sự (số 3 – 2017)