Ðược phát hiện từ năm 1973, sâm Ngọc Linh được xác định là cây dược liệu quý hiếm, sánh ngang với các loại sâm có giá trị trên thế giới. Tuy nhiên chỉ sau hơn 20 năm phát hiện, loại sâm này đã rơi vào cạn kiệt và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do bị săn lùng ráo riết. Trước tình hình đó, chính quyền địa phương cũng như những đơn vị chức năng đang có những giải pháp khôi phục và bảo tồn cây dược liệu quý này.
Ðể bảo tồn nguồn tài nguyên quý này ở núi Ngọc Linh, từ tháng 3/1980, vùng sâm Ngọc Linh được Hội đồng Chính phủ ra Quyết định công nhận là "Vùng cấm quốc gia" (nay là Vườn quốc gia Ngọc Linh) để bảo vệ hệ sinh thái. Qua nghiên cứu và thử nghiệm, các nhà khoa học đã khẳng định: sâm Ngọc Linh là cây bản địa Việt Nam, đặc hữu của vùng núi Ngọc Linh, chỉ có ở ba huyện: Trà My (tỉnh Quảng Nam) và Ðác Glây, Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) với chín xã. Với nỗ lực cứu cây thuốc quý, từ những năm 1990, ngành chức năng ở tỉnh Kon Tum và Quảng Nam đã lập các chốt điểm trồng sâm di thực ở quanh núi Ngọc Linh, có độ cao và những điều kiện phù hợp cho sự phát triển của cây sâm Ngọc Linh. Gần 20 năm qua, hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam đầu tư hàng chục tỷ đồng để duy trì nguồn gien quý hiếm sâm Ngọc Linh, song chỉ phát triển được khoảng năm, bảy ha. Ðáng chú ý, tháng 5-2011, Công ty cổ phần Sâm Ngọc Linh ở tỉnh Kon Tum công bố đã trồng được một vườn sâm Ngọc Linh với diện tích 140 ha ở độ cao hơn 2.000 m.
Trả cây sâm về với điều kiện tự nhiên là điều kiện tiên quyết để giúp ông thành công trong việc trồng sâm Ngọc Linh. Nguồn giống để có thể trồng được sâm Ngọc Linh chỉ lấy từ củ sâm tươi và hạt của nó.
Từ năm 2011, cây sâm Ngọc Linh được tỉnh Kon Tum xác định là một trong chín sản phẩm chủ lực các ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương với mục tiêu phấn đấu đến năm 2015 trồng được 500 ha, trong đó diện tích thu hoạch khoảng 100 ha, với sản lượng hơn 40 tấn. Theo đó, UBND tỉnh Kon Tum giao và cho thuê rừng và đất lâm nghiệp để Công ty cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum đầu tư phát triển sâm tại huyện Tu Mơ Rông với tổng diện tích điều tra khoảng 5.036 ha, trong đó diện tích trồng sâm 1.770 ha.
Tỉnh Kon Tum cũng đang tiến hành xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sâm Ngọc Linh, dự kiến đến năm 2013 sẽ bắt đầu cho khai thác và xây dựng một nhà máy chế biến sâm Ngọc Linh tại Kon Tum. Hiện tại, Công ty cổ phần Sâm Ngọc Linh đang sử dụng hơn 300 lao động là đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ với mức lương từ ba đến bốn triệu đồng/người/tháng để bảo vệ và chăm sóc vườn sâm. Công ty dự kiến sẽ xây dựng địa bàn sáu xã gồm Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Lây, Ngọc Yêu (huyện Tu Mơ Rông) và Mường Hoong, Ngọc Linh (huyện Ðác Glây) trở thành một vùng sâm dưới chân núi Ngọc Linh. Phương án được công ty đề ra là, hình thành từng nhóm hộ, khoán cho các hộ tự trồng, chăm sóc và bảo quản vườn sâm, công ty nghiệm thu từng công đoạn. Khi thu hoạch chia theo tỷ lệ phần trăm thỏa thuận... Với những cách làm đó, cây sâm Ngọc Linh không chỉ là cây "xóa đói, giảm nghèo" mà còn trở thành "cây làm giàu" cho người dân nơi đây.
Nguồn: "Báo NDĐT", 6/3/2012
|