Hán liên thảo tên khác cây cỏ mực, cỏ nhọ nồi, hán liên thảo, mặc hán liên. Hán liên thảo tính hàn, vị ngọt, chua, lợi về các kinh tỳ, vị, có công dụng thanh nhiệt, giải độc, mát huyết, cầmmáu, bổ gan thận... dùng tươi hoặc sấy khô.
Ở nước ta, Viện Dược liệu từng nghiên cứu tác dụng cầm máu và độc tính của hán liên thảo cho thấy cây có khả năng chống lại tác dụng của dicumarin (thuốc chống đông), cầm máu ở tử cung, tăng trương lực tử cung... Vị thuốc này còn được dùng trong điều trị sốt xuất huyết, bệnh nha chu, trị sưng gan, sưng bàng quang, sưng đường tiểu trị mụn nhọt đầu đinh, bó ngoài giúp liền xương...
Dưới đây là những phương thuốc thường dùng:
Chi huân ẩm (thuốc nhức đầu)
Hán liên thảo 10 g, đương quy 12 g, xuyên khung 10 g, thục địa 12 g, thanh hao 6 g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa huyết hư, nhức đầu.
Giảm phì ẩm (thuốc giảm béo)
Hán liên thảo 15 g, hãm với nước sôi, uống thay trà hàng ngày.
Tiêu khát ẩm (chữa tiểu đường, người gầy mệt mỏi)
Lư căn tươi 30 g, ô mai 5 quả, mạch môn đông 10 g, nam sa sâm 10 g, ngọc trúc 10 g, nữ trinh tử 10 g, hán liên thảo 10 g. Sắc uống ngày một thang.
Cánh niên an ẩm (thuốc cho phụ nữ mãn kinh: phiền táo, nhức đầu, ngủ không ngon giấc...)
Hán liên thảo 9 g, hồng hoa 9 g, hoàng cầm 9 g, đương quy 9 g, xuyên khung 6 g, sinh địa 12 g, hoa cúc 9 g, bạch thược 12 g, ngưu tất 9 g, nữ trinh tử 9 g, lá dâu 9 g. Sắc uống ngày một thang.
Thận viêm khang ẩm (chữa viêm cầu thận, viêm thận mạn tính, lưng đau triền miên)
Hán liên thảo 30 g, tiểu kế 30 g, xuyên khung 10 g, thục địa 10 g, đương quy 10 g xích thược 15 g, bạch thược 15 g, bồ hoàng 15 g. Sắc uống ngày một thang.
Lợi trọc thang (chữa viêm tiền liệt tuyến)
Hán liên thảo 15 g, câu kỷ tử 15 g, thục địa 15 g, ích trí nhân 10 g, thỏ ty tử 12 g, đảng sâm 15 g, hoàng kỳ 15 g, tỏa dương 10 g, nữ trinh tử 12 g, thổ phục linh 24 g, đương quy 6 g, vương bất lưu hành 10 g. Sắc uống ngày một thang.
Ích khí cố thận thang (thang ích khí bổ thận, chữa xuất huyết tử cung)
Hán liên thảo 30 g, hoàng kỳ 60 g, bạch thược 15 g, thục địa 15 g, sinh địa 15 g, kinh giới sao 10 g, nữ trinh tử 15 g, thăng ma 6 g, phúc bồn tử 15 g. Sắc uống ngày một thang.
Chú ý: người viêm đại tràng mạn tính, đại tiện lỏng, sôi bụng không nên dùng hán liên thảo. Hán liên thảo không gây giãn mạch, không hạ huyết áp, nhưng có thể gây sẩy thai.
Nguồn: Tạp chí khoa học và công nghệ Việt Nam