Lần đầu tiên tại Việt Nam, bệnh nhân ung thư có thể được điều trị phương pháp tiên tiến bậc nhất thế giới: Điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân. Phương pháp này đang được Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City triển khai. Để cung cấp cho người bệnh và bạn đọc những thông tin về phương pháp này, phóng viên Cổng thông tin truyenthongkhoahoc.vn đã có cuộc trao đổi với GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc Bệnh viện.

GS có thể cho biết: Cơ chế điều trị của điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân là như thế nào?

Điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân là phương pháp điều trị ung thư tiên tiến nhất trên thế giới hiện nay. Nhiều kết quả nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh: Những người có miễn dịch tự nhiên mạnh mẽ, có khả năng mắc ung thư thấp hơn; hoặc ngay cả khi mắc ung thư, cơ thể cũng có khả năng chống chọi với bệnh tật tốt hơn. Từ đó, các nhà khoa học trên thế giới đã nghiên cứu phương pháp điều trị ung thư bằng điều trị tăng cường miễn dịch tự thân.

Người bệnh ung thư được tách lọc tế bào miễn dịch từ máu của mình. Các tế bào miễn dịch này được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm ở những điều kiện đặc biệt nhằm nhân lên, sau đó hoạt hóa và tiêm lại vào cơ thể người bệnh. Khi phối hợp với các phương pháp điều trị ung thư truyền thống (phẫu thuật, xạ trị, hóa trị), các bác sĩ thấy có thể kéo dài thời gian sống thêm cho người bệnh, ngăn chặn tế bào ung thư di căn. Tất cả các loại ung thư đều có thể áp dụng phương pháp điều trị này. Tuy nhiên, phương pháp này không thực hiện được ở những người mắc các bệnh tự miễn, ung thư tế bào T hoặc đang dùng các thuốc ức chế thải ghép sau ghép tạng. Kết quả điều trị tỏ ra khả quan: Khi phối hợp áp dụng cùng với các phương pháp điều trị ung thư truyền thống, liệu pháp tăng cường miễn dịch làm tăng 25 – 30% hiệu quả.

Vậy điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân có thể áp dụng cho các dạng ung thư nào, thưa GS?

Thực nghiệm lâm sàng và các kết quả điều trị cho thấy, phương pháp này có hiệu quả đối với các dạng ung thư khác nhau. Tuy nhiên, đối với ung thư máu thì còn hạn chế. Hiện nay, Mỹ cũng đang thử nghiệm sử dụng tế bào miễn dịch để điều trị ung thư máu với công nghệ khác. Đó là phương pháp nuôi cấy tế bào miễn dịch đồng loại chứ không lấy tự thân của người bệnh. Đương nhiên, yếu tố hòa hợp miễn dịch cần phải được xem xét kỹ càng.

Trên thực tế, bệnh nhân phải có những điều kiện bệnh nhân nào mới có thể áp dụng được phương pháp này?

Phương pháp này có ưu điểm rất lớn là an toàn và không có những đòi hỏi khắt khe. Như tôi đã nói ở trên, chỉ cần bệnh nhân ung thư đó không bị mắc bệnh tự miễn, không bị ung thư tế bào T hoặc đang sử dụng thuốc chống thải ghép sau ghép tạng là có thể điều trị được bằng phương pháp này, bởi bản chất của công nghệ điều trị là tăng tăng cường miễn dịch tự thân.

Trên thế giới, phương pháp điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân đã được triển khai như thế nào và kết quả áp dụng ra sao, thưa GS?

Năm 2013, Tạp chí Science của Mỹ- Tạp chí khoa học nổi tiếng thế giới đã đánh giá: Điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân là công nghệ đột phá trong điều trị bệnh ung thư của thế giới. Hiện nay, quốc gia đi đầu trong công nghệ điều trị này là Nhật Bản. Năm 1999, tại Nhật lần đầu tiên tạo ra thành công môi trường nuôi cấy tế bào miễn dịch. Từ đó, rất nhiều quốc gia trên thế giới đã bắt đầu nghiên cứu áp dụng liệu pháp tăng cường miễn dịch tự thân điều trị ung thư. Năm 2012 – 2014, đã có khoảng 7.000 bệnh nhân ung thư được điều trị bằng phương pháp này. Đến nay, con số bệnh nhân ung thư được điều trị bằng miễn dịch tự thân đã tăng lên 13 – 14 nghìn người.

Thưa GS, ông có thể nói rõ và cụ thể về hiệu quả điều trị ung thư khi sử dụng tăng cường miễn dịch tự thân như thế nào?

Nhiều kết quả nghiên cứu lâm sàng và điều trị thực tế được công bố trên các tạp chí khoa học uy tín hàng đầu thế giới cho thấy, 60% bệnh nhân điều trị ung thư bằng phương pháp này có thể kéo dài khả năng sống của người bệnh thêm 5 năm. Tuy nhiên, con số này cũng tùy thuộc thể trạng từng bệnh nhân và từng loại ung thư khác nhau. Điều quan trọng, phương pháp này rất an toàn, không có phản ứng phụ.

Ở Việt Nam và ở Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City, phương pháp này sẽ được áp dụng như thế nào, thưa GS?

Từ tháng 6 vừa qua, chúng tôi đã cử các chuyên gia về công nghệ tế bào đi đào tạo tại Nhật. Hiện nay, tại Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City, chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng về trang thiết bị cơ sở vật chất cũng như nhân lực để bắt đầu áp dụng và dự kiến tháng 12 tới đây sẽ thực hiện ca đầu tiên.

Thưa GS, Bệnh viện đa khoa quốc tế Vimec Times City đã công bố những kết quả đầu tiên từ Đề tài nghiên cứu ghép tế bào gốc điều trị bại não cho bệnh nhi, gây được tiếng vang lớn. Đây là kết quả từ đề tài khoa học cấp Nhà nước do Bộ KH&CN tài trợ. Vậy, với phương pháp điều trị ung thư bằng tăng cường miễn dịch tự thân, các nhà khoa học, bác sĩ của bệnh viện có ý định đăng ký một đề tài nghiên cứu khoa học nào để hệ thống hóa phương pháp từ lý thuyết đến điều trị?

Chúng tôi đã đăng ký đề tài này với Bộ Y tế và đã được phê duyệt. Đề tài sẽ được thực hiện trong 1 năm. Sở dĩ chúng tôi mạnh dạn đăng ký với thời gian ngắn, bởi chúng tôi nhìn thấy hướng nghiên cứu rất khả năng, tiềm năng nắm bắt công nghệ của các nhà khoa học trong dự án. Người bệnh ung thư ở Việt Nam đang gia tăng trong những năm gần đây và rất cần được tiếp cận với những phương pháp điều trị tiên tiến nhất, đem lại hiệu quả cao. Mong muốn của chúng tôi là nghiên cứu để phương pháp này trở thành một công nghệ được áp dụng phổ biến tại Việt Nam. Chúng tôi sẽ chuyển giao công nghệ này cho các bệnh viện để nhiều người bệnh được hưởng phương pháp chữa bệnh tiên tiến thế giới nhưng từ chính người Việt Nam làm chủ và thực hiện.

Vâng! Cảm ơn những thông tin rất bổ ích mà GS đã chia sẻ. Mong rằng các đề tài khoa học của Vinmec sẽ sớm có kết quả.

Nguồn: Bộ Khoa học và công nghệ