Một xét nghiệm mới của Trường Y, Đại học Washington (Mỹ) đã phát hiện nhiều virus lây nhiễm cho người và động vật.
Hàng nghìn virus được biết đến gây bệnh cho người và động vật. Việc chẩn đoán mang tính toàn diện đôi lúc cần thực hiện rất nhiều xét nghiệm vì các xét nghiệm hiện nay không đủ nhạy để phát hiện các virus có nồng độ thấp hoặc hạn chế ở chỗ chỉ phát hiện các virus được nghi là gây bệnh cho người bệnh.
Xét nghiệm mới gọi là ViroCap phát hiện ra, các virus không thể được nhận dạng bằng xét nghiệm thông thường dựa vào trình tự gen. Xét nghiệm ViroCap có thể được sử dụng để phát hiện sự bùng phát của các virus chết người như: Ebola, Marburg và hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (SARS) cũng như các virus quen thuộc như rotavirus and norovirus đều gây nhiễm trùng đường tiêu hóa.
Xét nghiệm kiểm tra và phát hiện virus trong các mẫu bệnh phẩm và cũng nhạy như xét nghiệm phản ứng chuỗi trùng phân (PCR) tiêu chuẩn vàng được sử dụng phổ biến trong các phòng thí nghiệm lâm sàng. Tuy nhiên, thậm chí xét nghiệm PCR mở rộng nhất cũng chỉ có thể sàng lọc đồng thời khoảng 20 virus tương tự nhau.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington đang tìm cách đưa công nghệ đến với các nhà khoa học và bác sỹ trên toàn thế giới vì lợi ích của bệnh nhân và phục vụ nghiên cứu.
Các nhà nghiên cứu đã đánh giá xét nghiệm mới trong 2 bộ mẫu sinh học, ví dụ từ máu, phân và dịch tiết ở mũi của các bệnh nhân ở Bệnh viện Nhi St. Louis. Trong bộ thứ nhất, xét nghiệm thông thường phụ thuộc vào trình tự gen đã phát hiện ra các virus có trong 10 trong tổng số 14 bệnh nhân. Nhưng xét nghiệm mới đã xác định được các virus trong 4 trẻ em mà xét nghiệm thông thường đã bỏ qua. Xét nghiệm thông thường không phát hiện thấy các virus phổ biến hàng ngày như virus cúm B gây bệnh cúm theo mùa; parechovirus, virus gây bệnh đường ruột và đường tiêu hóa ở cấp độ nhẹ; virus herpes 1 gây loét miệng và virus varicella-zoster gây bệnh thủy đậu.
Trong nhóm trẻ thứ hai bị sốt không rõ nguyên nhân, xét nghiệm thông thường đã phát hiện 11 virus trong 8 trẻ được kiểm tra. Nhưng xét nghiệm mới đã nhận diện thêm 7 virus nữa gồm virus đường hô hấp (gọi là adenovirus B type 3A) thường là vô hại nhưng có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng ở một số bệnh nhân.
Tổng số virus được phát hiện ở cả 2 nhóm bệnh nhân nâng từ mức 21 người lên 32 người, tăng 52%.
“Xét nghiệm nhạy đến mức có thể phát hiện các chủng virus biển thể liên quan chặt chẽ về mặt di truyền” Todd Wylie - một trong các tác giả nghiên cứu nói. “Biến thể di truyền nhỏ giữa các virus thường không thể phân biệt bằng xét nghiệm hiện nay và làm cho các bác sỹ khó phát hiện ra tất cả các biến thể bằng một xét nghiệm”.
Ngoài ra, vì xét nghiệm bao gồm thông tin di truyền chi tiết về chủng virus khác nhau, nên phân type có thể được xác định dễ dàng. Ví dụ, nghiên cứu đã chứng minh, mặc dù xét nghiệm thông thường đã xác định virus như cúm A gây ra bệnh cúm theo mùa, nhưng xét nghiệm mới chỉ ra rằng virus là một phân type đặc biệt gọi là H3N2.
Để phát triển xét nghiệm, các nhà nghiên cứu đã nhằm vào mục tiêu là các đoạn ADN hoặc ARN từ mỗi nhóm virus được biết đến lây nhiễm cho người và động vật. Nhóm nghiên cứu đã có 2 triệu đoạn vật liệu di truyền từ các virus trong xét nghiệm. Các đoạn vật liệu di truyền này được sử dụng như là đầu dò để xác định virus trong các mẫu bệnh có sự phù hợp về mặt di truyền. Sau đó, vật liệu di truyền của virus tương thích được phân tích bằng lập trình tự di truyền. Khi các virus hoàn toàn mới được phát hiện, vật liệu di truyền của chúng có thể dễ dàng được bổ sung vào xét nghiệm.
Các nhà khoa học dự định thực hiện thêm nghiên cứu để xác nhận tính chính xác của xét nghiệm, do đó, có thể mất vài năm trước khi chuyển sang giai đoạn lâm sàng.
Nguồn: Tạp chí khoa học và công nghệ Việt Nam