Hiện nay sốt rét vẫn là một trong những căn bệnh nghiêm trọng gây tử vong cao tại các nước đang phát triển, đặc biệt là ở Châu Phi.
Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới (WHO), hàng năm tại Châu Phi có 350 đến 500 triệu người mắc bệnh sốt rét và trong đó có khoảng 1 triệu người tử vong, chủ yếu là trẻ em. Thuốc amodiaquine đã được sử dụng rộng rãi để điều trị bệnh sốt rét từ đầu những năm 50 của thế kỷ trước.
Từ năm 1975 thuốc này đã ít được sử dụng trong điều trị dự phòng sốt rét do một số tác dụng phụ của thuốc. Tuy nhiên các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng khi sử dụng Amodiaquine kết hợp với Artesunate thì hiệu quả điều trị tăng lên rõ rệt, tránh sự kháng thuốc của ký sinh trùng sốt rét và giảm được tác dụng phụ của các đơn thuốc gây ra.
Hiện nay, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo nên sử dụng thuốc phối hợp hai thành phần là Amodiaquine và Artesunate trong công cuộc phòng chống sốt rét trên toàn thế giới. Công ty dược phẩm Sanofi-Aventis của Pháp sản xuất thuốc kết hợp và đưa ra thị trường với tên Artesunat-Amodiaquine Winthrop (ASAQ) hay Coarsucam.
Ở Việt Nam, Amodiaquine hydrochloride được một số công ty dược phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc để bào chế thuốc chống sốt rét phối hợp 2 thành phần Amodiaquine hydrochloride/Artesunate.
Với mục tiêu chủ động nguồn nguyên liệu thuốc phục vụ cho công tác điều trị và chăm sóc sức khỏe, từ năm 2007 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ trọng điểm quốc gia phát triển công nghiệp hóa dược đến năm 2020” gọi tắt là chương trình Hóa Dược, tập trung vào nghiên cứu, triển khai sản xuất thử nghiệm các nguyên liệu thuốc như kháng sinh, ung thư và các thuốc điều trị khác.
Trong khuôn khổ đề tài “Nghiên cứu quy trình công nghệ tổng hợp amodiaquine hydrochloride dùng bào chế thuốc kết hợp hai thành phần amodiaquine hydrochloride/ artesunate để điều trị bệnh sốt rét” thuộc chương trình này, GS. TS Nguyễn Văn Hùng và cộng sự ở Trung tâm nghiên cứu và phát triển thuốc, Viện Hóa sinh biển, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu tổng hợp thành công Amodiaquine hydrochloride trên quy mô 5kg/mẻ từ hợp chất ban đầu 4,7-dichloroquinoline và 4-aminophenol qua 3 bước với hiệu suất 64%.
Nhóm nghiên cứu đã tổng hợp được hơn 30 kg nguyên liệu thuốc Amodiaquine hydrochloride. Sản phẩm Amodiaquine hydrochloride được kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn dược điển Mỹ USP 29 và đều đạt các chỉ tiêu về định tính và định lượng.
Ngoài ra, sản phẩm Amodiaquine hydrochloride cũng được thử nghiệm về độ ổn định, độc tính cấp và bán trường diễn tại Viện Kiểm nghiệm thuốc trung ương và đều đạt các yêu cầu đề ra. Sản phẩm Amodiaquine hydrochloride có thể được sử dụng trong công nghiệp dược phẩm, bào chế sản phẩm thuốc kết hợp amodiaquine hydrochloride/artesunate điều trị sốt rét phục vụ cho chương trình phòng chống sốt rét quốc gia hay có thể xuất khẩu sang các nước châu Phi là nơi có tỉ lệ nhiễm và tử vong do sốt rét cao.
Nguồn: GS. TS Nguyễn Văn Hùng - Viện Hóa sinh biển