Ngày 13/3/2013, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đã chính thức nhận giấy chứng nhận đầu tư dự án "Khai thác và Chế biến muối mỏ tại huyện Nongbok, tỉnh Khăm Muộn, CHDCND Lào". Ðây là một trong những dự án trọng điểm của Vinachem, đóng vai trò quan trọng giúp Việt Nam và Lào chủ động được nguyên liệu cho sản xuất phân bón, hóa chất, đồng thời tiết kiệm được ngoại tệ từ việc giảm nhập khẩu.

      Sau khi được Chính phủ Lào cho phép triển khai thăm dò trữ lượng muối công nghiệp, Hội đồng chuyên gia hai nước Việt Nam và Lào đã công nhận Dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác và chế biến muối mỏ tại huyện Nongbok, tỉnh Khăm Muộn, đủ điều kiện khai thác, chế biến công nghiệp. Vinachem đã trình Bộ Công thương thiết kế cơ sở để hoàn tất mọi thủ tục đầu tư, triển khai dự án trong thời gian sớm nhất.
      Ngày 9/2/2012, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam và Chủ tịch nước CHDCND Lào, Vinachem đã ký với đại diện Chính phủ Lào "Thỏa thuận khai thác và chế biến muối mỏ tại huyện Nongbok, tỉnh Khăm Muộn, CHDCND Lào". Việc hoàn thành ký thỏa thuận là một trong những cơ sở pháp lý quan trọng, để chuyển sang giai đoạn xây dựng nhà máy khai thác và chế biến.
      Ngày 4/3/2013, Bộ Công thương đã ra Quyết định 1284/QÐ-BCT phê duyệt dự án, theo đó khu vực khai thác phía nam khu mỏ Nonglom có diện tích khoảng 4 km2. Tại đây, năm đầu tiên xây dựng 24 hầm khai thác, mỗi năm hoạt động tiếp theo sẽ xây dựng thêm bảy, tám hầm. Khu vực nhà máy chế biến dự kiến xây dựng tại phía đông mỏ Nonglom, có diện tích khoảng 175.000 m2, để sản xuất hai sản phẩm chính là kali clorua (KCl) và sản phẩm phụ là natri clorua (NaCl).
      Theo đánh giá của Bộ Công thương, đây là dự án phù hợp với Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam giai đoạn đến năm 2020, có tính đến năm 2030 (đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt); phù hợp Quy hoạch phát triển hệ thống sản xuất và hệ thống phân phối mặt hàng phân bón giai đoạn 2010 - 2020, có xét đến năm 2025. Bên cạnh đó, khu vực thăm dò, khai thác và chế biến muối mỏ tại huyện Nongbok, tỉnh Khăm Muộn (Lào) cũng khá thuận lợi cho khai thác, vận chuyển sản phẩm. 
       Với công suất dự kiến 320 nghìn tấn/năm và đến năm 2020 dự kiến đạt một triệu tấn/năm, Việt Nam và Lào sẽ giảm đáng kể lượng phân bón kali nhập khẩu, tiết kiệm không nhỏ nguồn ngoại tệ cho hai nước. Không chỉ vậy, dự án còn góp phần giải quyết cuộc khủng hoảng thừa muối ăn, thiếu muối công nghiệp và muối chất lượng cao ở nước ta hiện nay, với tình trạng mỗi năm phải nhập khẩu hơn 300 nghìn tấn muối công nghiệp. Bên cạnh đó khi dự án đi vào hoạt động, sẽ góp phần giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động các địa phương của Lào.
       Bên cạnh việc bảo đảm hiệu quả kinh tế, Vinachem còn chú trọng đến việc áp dụng các công nghệ bảo đảm môi trường với mục tiêu đầu tư phát triển lâu dài, bền vững. Ngoài việc đóng góp vào ngân sách của Lào, dự án còn giúp phát triển kinh tế địa phương, nâng cao năng lực quản lý, trình độ chuyên môn của nhân sự Lào. Vinachem cũng cam kết dành hơn 5,6 triệu USD cho Quỹ Ðào tạo cán bộ Chính phủ; Quỹ Phát triển xã hội địa phương; Quỹ Quản lý dự án và Quỹ Bảo vệ môi trường của Lào. 
       Xuất phát từ những lợi ích mà dự án mang lại, mới đây, Thủ tướng Chính phủ  đã có công văn yêu cầu Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư hoàn tất các thủ tục ra quyết định phê duyệt dự án; hoàn tất các thủ tục điều chỉnh Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài cho dự án theo quy định; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân hàng Ðầu tư và Phát triển Việt Nam làm đầu mối thu xếp vốn cho dự án, để thúc đẩy tiến độ theo phương án đã được Chính phủ hai nước phê duyệt.
       Ngày 6-3-2013, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư đã cấp giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh dự án số 2500/BKHÐT-ÐTRNN-ÐC1. Với giấy chứng nhận này, dự án có tổng diện tích thăm dò là  206,5 km2; diện tích khu vực khai thác và chế biến là 10 km2 (theo thỏa thuận khai thác và chế biến ngày 9-2-2012); công suất hoạt động 320 nghìn tấn KCl/năm  và 300 nghìn tấn NaCl/năm. Dự án có tổng mức đầu tư là 522.466.000 USD, trong đó nguồn vốn tự có của Vinachem là 20%; còn lại là vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Phát triển Việt Nam và vốn vay thương mại từ các tổ chức tín dụng. 
      Hiện nay, Vinachem đã hoàn thành các thủ tục chuẩn bị đầu tư tại Việt Nam; Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Năng lượng và Mỏ của Lào đang phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép xây dựng, giấy phép khai thác cho dự án. Dự kiến trong năm 2013, các thủ tục về các gói thầu được hoàn tất, đến năm 2016 dự án sẽ hoàn thành việc xây dựng các nhà máy và  đưa vào vận hành. 
      Có thể nói, với tổng mức đầu tư như vậy, đây là dự án có vốn đầu tư của một doanh nghiệp Việt Nam vào CHDCND Lào lớn nhất kể từ trước đến nay, góp phần tăng vốn đầu tư trực tiếp của Việt Nam vào Lào, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực vùng biên giới, làm sâu sắc thêm mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị truyền thống đặc biệt Việt Nam - Lào.

Nguồn: "Báo Nhân dân Điện tử", 28/6/2013