Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, sự cạnh tranh không chỉ xuất hiện khi hàng hóa Việt Nam đi ra thế giới mà còn ở ngay thị trường trong nước, khi hàng hóa thế giới tiến vào Việt Nam. Việc đảm bảo hàng hóa có chất lượng tốt là điều rất quan trọng cho khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, nhà sản xuất cần đảm bảo cơ sở cho niềm tin của người tiêu dùng. Giải pháp là hệ thống minh bạch thông tin về quá trình hàng hóa từ lúc sản xuất cho đến khi tới tay người tiêu thụ.

Nhiều nhà sản xuất đã hướng đến sản xuất thực phẩm đạt các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, ASC, HACCP..., nhưng như vậy vẫn chưa đủ nghiêm ngặt cho chuẩn mực chất lượng. Do vậy, truy xuất nguồn gốc sản phẩm đang dần trở thành xu thế tất yếu và là yêu cầu bắt buộc, cho phép người tiêu dùng có đầy đủ thông tin ngược dòng, từ sản phẩm cuối cùng về nơi sản xuất ban đầu, rà soát từng công đoạn trong chế biến và phân phối. Xu hướng hiện nay là sử dụng công nghệ thông tin và các thiết bị điện tử để giúp cho việc cập nhật thông tin, quản lý dữ liệu và truy xuất nguồn gốc sản phẩm được thuận lợi. Với giải pháp này, nhà sản xuất đưa thông tin lên hệ thống từ những khâu đầu của chuỗi sản xuất cho đến khâu đóng gói sản phẩm. Tất cả thông tin về sản phẩm được lưu trữ vào máy chủ, dễ dàng truy xuất và người mua có thể xem thông tin về lô hàng trên hệ thống ngay khi lô hàng chưa rời khỏi nơi sản xuất. Có thể truy xuất nhanh nguồn gốc sản phẩm qua mã QR (QR code: mã vạch 2 chiều hay mã phản hồi nhanh, mã vạch ma trận) in trên bao bì sản phẩm bằng cách dùng ứng dụng quét mã trên điện thoại thông minh, hay các phương tiện truy xuất bằng điện tử.

Với nhà sản xuất, truy xuất nguồn gốc là bước đầu tạo sự tin tưởng nơi khách hàng, bày tỏ thiện chí minh bạch mọi thông tin về sản phẩm. Về phía người tiêu dùng, đây là giải pháp kiểm tra chất lượng sản phẩm hiệu quả, nhanh gọn. Khi chủ động truy xuất bằng chính mã vạch trên mỗi sản phẩm thông qua hệ thống thông tin hiện đại, người tiêu dùng yên tâm mua sắm, còn nhà bán lẻ dễ kiểm soát rủi ro phát sinh khi theo dõi và xác minh toàn bộ đường đi của hàng hóa.

Khoai lang Tuy Đức trước đây đã xây dựng được thương hiệu nhưng sau đó bị trà trộn khoai vùng khác chất lượng thấp và do người tiêu dùng không thể phân biệt thật giả, nên ngày càng bị mai một. Chính vì thế, khoai lang Tuy Đức cần thiết phải lấy lại thương hiệu vốn có, lập lại trật tự canh tác kỹ thuật cũng như chất lượng của sản phẩm, khẳng định thương hiệu thông qua Hệ thống Check.net.vn, phần mềm ứng dụng CheckVN và Tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa, chống hàng giả, hàng nhái.

Để đáp ứng các đòi hỏi đó, căn cứ vào kế hoạch phát triển kinh tế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp an toàn, bền vững tạo ra lượng hàng hóa sạch của huyện Tuy Đức, của tỉnh Đăk Nông, xem xét lợi ích của việc đầu tư sản xuất khoai lang và căn cứ kế hoạch số 152/KH-HNDT-SKHCN ngày 14/4/2017 về việc phối hợp hoạt động giữa Sở KH&CN và Hội Nông dân tỉnh năm 2017 (Kế hoạch được cụ thể hóa từ Chương trình phối hợp số 13-CTr/HNDT-SKHCN ngày 15/4/2016 giai đoạn 2016 - 2020). Nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở: “Xây dựng mô hình truy xuất nguồn gốc khoai lang tại huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông” được triển khai thực hiện. Nhiệm vụ do Hội nông dân huyện Tuy Đức chủ trì.

Mục tiêu nhiệm vụ: Ứng dụng Quy trình xác thực chống hàng giả để truy xuất nguồn gốc sản phẩm Khoai lang Nhật Bản trồng tại huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông nhằm đưa thông tin minh bạch về sản phẩm, cầu nối thông tin giữa người sản xuất và người mua.

Để đạt được mục tiêu trên, nhiệm vụ cần triển khai các nội dung như: Xây dựng mô hình Truy xuất nguồn gốc Khoai lang Nhật Bản trồng tại huyện Tuy Đức; Tập huấn hướng dẫn thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm khoai lang Nhật Bản trồng tại huyện Tuy Đức…