Đài thiên văn đầu tiên của Việt Nam sẽ bắt đầu hoạt động và mở cửa đón khách tham quan từ tháng 9/2017.
Được đặt tại Hòn Chồng (Nha Trang, Khánh Hoà), đài thiên văn cùng với nhà chiếu hình vũ trụ được trang bị các trang thiết bị hiện đại phục vụ cho công tác nghiên cứu, đào tạo và phổ biến kiến thức về thiên văn học.
Ngày 18/8, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (VNSC), Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tổ chức Lễ bàn giao kỹ thuật Đài thiên văn Nha Trang.
Khởi công xây dựng từ năm 2014, Đài thiên văn Nha Trang được đặt tại Hòn Chồng (Nha Trang, Khánh Hòa) với kinh phí đầu tư khoảng 60 tỷ đồng.
Đài thiên văn Nha Trang bao gồm một kính thiên văn quang học có đường kính kích thước 0,5 mét, một nhà chiếu hình vũ trụ 60 chỗ ngồi và một phòng trưng bày vũ trụ diện tích 200m2.
Phát biểu tại buổi lễ bàn giao, PGS.TS Phạm Anh Tuấn - Tổng giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cho biết: "Đài thiên văn Nha Trang có nhiệm vụ thực hiện nghiên cứu cơ bản về Vật lý thiên văn quang học và phổ biến kiến thức về khoa học vũ trụ tới cộng đồng; hỗ trợ đào tạo, giảng dạy và nâng cao chất lượng nhân lực trong lĩnh vực vật lý thiên văn và vũ trụ; hợp tác nghiên cứu với các nhóm nghiên cứu cùng lĩnh vực ở trong và ngoài nước".
Kính thiên văn của Đài thiên văn Nha Trang là kính thiên văn quang học phản xạ do Công ty Marcon, một công ty nổi tiếng của Ý về cơ khí chính xác, thiết kế và chế tạo. Cấu trúc dẫn động của kính được đồng bộ với mái vòm điều khiển tự động. Kính được trang bị một máy ảnh và một bộ phân tích phổ có độ phân giải hình ảnh và quang phổ cao trong vùng bước sóng rộng.
Một số nghiên cứu dự kiến có thể được thực hiện trên hệ kính này là: quan sát những sao biến quang, từ đó thực hiện nghiên cứu khí quyển (bề dầy, mây, mù); đo phổ vạch của các sao để thu thông tin về loại sao, tốc độ quay và độ lớn từ trường trên bề mặt sao; đo vận tốc xuyên tâm của sao chủ để tìm kiếm ngoại hành tinh; đo tốc độ quay của một số hành tinh; nghiên cứu hình thái của các thiên hà; tìm kiếm thiên thể gần Trái đất, siêu tân tinh hay phát xạ quang đi kèm với những bùng phát vô tuyến nhanh…
Nhà chiếu hình vũ trụ tại Đài thiên văn Nha Trang được thiết kế giống như một rạp chiếu phim nhưng với màn hình dạng mái vòm. Những hình ảnh cũng như những thước phim sẽ được trình chiếu lên mái vòm bởi hệ thống 6 máy chiếu độ phân giải cao mang lại hiệu ứng 3D chân thực về bầu trời và các vì sao.
Nhà chiếu hình vụ trụ cung cấp kiến thức về thiên văn học, giải thích một số hiện tượng thiên văn như sự phân định các mùa trong năm; sự thay đổi vị trí các thiên thể trên bầu trời; các hiện tượng quen thuộc như nhật thực, nguyệt thực… một cách trực quan thông qua hiệu ứng hình ảnh, giúp thoả mãn trí tò mò của con người, đặc biệt là trẻ em, về bầu trời và vũ trụ, từ đó khơi dậy đam mê khám phá.
Đài thiên văn Nha Trang là một trong hai Đài thiên văn được đầu tư xây dựng trong khuôn khổ dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam. Đài thiên văn thứ hai đang được xây dựng tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội), dự kiến đi vào hoạt động trong năm 2018.
Thành phố Nha Trang đã quyết định đưa Đài thiên văn Nha Trang vào lịch trình tour du lịch Nha Trang của du khách khi đến thành phố này nghỉ dưỡng, du lịch. Dự kiến, đài thiên văn Nha Trang sẽ chính thức mở cửa đón khách tham quan vào cuối tháng 9 tới.
Nguồn: Theo Tuổi trẻ, ngày 19/8/2017.