Bài thuốc Trúng phong gồm các vị thuốc Địa long (Pheretima), Đậu đen (Semen Vignae cylindricae), rau Ngót (Herba Sauropi androgyni), Trần bì (Pericarpium Citri reticulatae) được sử dụng trên lâm sàng cho thấy có tác dụng tốt trong điều trị đột quỵ, nhồi máu não.

Tuy nhiên, bài thuốc quý này vẫn đang sử dụng chủ yếu dưới dạng viên hoàn hoặc thuốc sắc, do đó gặp phải những hạn chế chung của thuốc YHCT. Vì vậy, để góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng bài thuốc này, cần có nghiên cứu hiện đại hóa bào chế thành các chế phẩm tiện sử dụng như viên nén, viên nang, thuốc cốm... Bước đầu tiên của quá trình này là chiết xuất hoạt chất từ bài thuốc. Trong bài báo này, các nhà khoa học thuộc Học viện Quân y, Bộ KH&CN và Viện Y học Cổ truyền Quân đội  thông báo kết quả nghiên cứu chiết xuất hypoxanthin (hoạt chất có trong Địa long và rau Ngót) từ bài thuốc Trúng phong.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát lựa chọn các điều kiện chiết xuất hypoxanthin từ bài thuốc Trúng phong. Đối tượng nghiên cứu là bài thuốc Trúng phong. Phương pháp nghiên cứu: khảo sát các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu suất chiết hypoxanthin, gồm: phương pháp chiết, dung môi, tỷ lệ dung môi, nhiệt độ, thời gian và số lần chiết; định lượng hypoxanthin bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC).

Qua kết quả nghiên cứu đã khảo sát và tìm được các điều kiện cho chiết xuất hypoxanthin từ bài thuốc Trúng phong gồm: sử dụng phương pháp chiết siêu âm gia nhiệt với dung môi là nước, tỷ lệ dược liệu/dung môi 1/12, nhiệt độ 600C, thời gian 60 phút/lần, số lần chiết: 02 lần. Từ các thông số khảo sát được, đã xây dựng được quy trình chiết xuất hypoxanthin từ bài thuốc Trúng phong quy mô phòng thí nghiệm. Kết quả đánh giá cho thấy quy trình lặp lại với hiệu suất chiết xuất đạt 97 - 98%.

Nguồn: Tạp chí Y – Dược học Quân Sự (số 4 – 2017)