Vừa qua, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo “Tham vấn các giải pháp nhằm hướng tới thu hái dược liệu tự nhiên bền vững tại Việt Nam”. Đây là Hội thảo do Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế) phối hợp với Mạng lưới giám sát buôn bán động, thực vật hoang dã (TRAFFIC) tổ chức.

Hội thảo là cơ hội để các cơ quan hoạch định chính sách, doanh nghiệp, tổ chức trong nước và quốc tế cùng chia sẻ kinh nghiệm nhằm tìm ra cách thức, phương hướng hành động trong việc quy hoạch, thu hái nguồn dược liệu tự nhiên một cách có hiệu quả, mang lại giá trị kinh tế cao, trong khi phải đảm bảo tính bền vững, bảo tồn đa dạng sinh học. Theo thống kê của Bộ Y tế, hàng năm, ngành Dược Việt Nam sử dụng khoảng 60.000 tấn dược liệu các loại. Tuy nhiên, việc nuôi trồng, thu hái trong nước mới đáp ứng ở mức thấp (khoảng 20 - 25% nhu cầu sử dụng), còn lại là dược liệu có nguồn gốc nhập khẩu từ nước ngoài, chủ yếu là Trung Quốc. Phần lớn dược liệu Trung Quốc nhập vào Việt Nam dưới dạng nông sản, chất lượng thấp, không rõ nguồn gốc nhưng lại “chèn ép” được các dược liệu tốt, có chứng nhận xuất xứ trong nước. Bên cạnh thực trạng này, ngành thu hái dược liệu tự nhiên cũng phải đối mặt với tình trạng nguồn dược liệu tự nhiên bị khai thác kiệt quệ theo lối tận diệt khiến cho nhiều cây thuốc có nguy cơ tuyệt chủng.

Tại Hội thảo, đại diện TRAFFIC đã giới thiệu mô hình Quản lý và chia sẻ lợi ích công bằng các chuỗi sản phẩm dược liệu tự nhiên với tiêu chuẩn FairWild. Đây là mô hình được áp dụng tại nhiều nước như Mỹ, Úc, Ba Lan..., cũng như thí điểm áp dụng tại một số địa phương nước ta và đã mang lại thành công nhất định trong việc gia tăng chuỗi giá trị sản phẩm và không gây tổn hại cho môi trường tự nhiên. Tiêu chuẩn  FairWild là cầu nối để liên kết chuỗi cung ứng bao gồm: người thu hái, công ty thu mua cây dược liệu, công ty thương mại, công ty dược liệu, người tiêu dùng, đồng thời, chứng nhận đảm bảo sản phẩm có chất lượng tốt, có nguồn gốc tự nhiên đến được tay khách hàng. Việc tham gia mô hình Quản lý và chia sẻ lợi ích công bằng các chuỗi sản phẩm dược liệu tự nhiên với tiêu chuẩn FairWild sẽ giúp ngành dược liệu trong nước nâng cao vị thế của cây thuốc nam, giúp các sản phẩm dược liệu của Việt Nam tiếp cận dễ dàng hơn với thị trường quốc tế.

Nguồn: Tạp chí khoa học và công nghệ