Việc tăng năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) có thể được coi là kết quả của sự cải tiến công nghệ sản xuất và tiến bộ công nghệ trong tăng trưởng kinh tế. Tại Việt Nam, TFP góp phần vào tăng GDP hơn 28% trong giai đoạn 2011-2015.

 Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Trần Quốc Khánh khẳng định điều này khi nói về việc xác định đóng góp của KH&CN vào tăng trưởng kinh tế.

 Theo ông Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, TFP và năng suất lao động là 2 chỉ tiêu quan trọng đối với nền kinh tế, trong đó KH&CN có tác động chủ đạo đối sự với tăng trưởng của các yếu tố này.

 Ở đây, đóng góp của KH&CN vào tăng trưởng kinh tế được biểu hiện thông qua chỉ số năng suất yếu tố tổng hợp - TFP, trong đó TFP được tính bằng lượng giá trị gia tăng trên một đơn vị tổng hợp các yếu tố đầu vào là vốn và lao động. Nếu nguồn lực (vốn và lao động) không thay đổi, nhưng tạo ra được giá trị đầu ra lớn hơn thì phần lớn hơn đó đến từ việc cải tiến năng suất dựa trên ứng dụng công nghệ tiên tiến và mức gia tăng hiệu quả sử dụng, hoặc sử dụng thiết bị và lao động tốt hơn.

 Ở cấp độ nền kinh tế, TFP được đánh giá dựa trên hai chỉ số chính là tốc độ tăng TFP và tỉ trọng đóng góp của tốc độ tăng TFP vào tăng trưởng kinh tế. Tại Việt Nam, con số của Tổng cục Thống kê chỉ rõ, đóng góp của TFP vào GDP tăng hơn 28% trong giai đoạn 2011-2015.

 Đồng tình với việc coi đầu tư cho KH&CN là “chìa khóa vàng” để cải thiện kinh tế, PGS-TS Vũ Minh Khương - Đại học Quốc gia Singapore - nêu ví dụ: Ngay trong quản lý nhà nước, nếu áp dụng công nghệ thì sẽ giúp năng suất lao động tăng gấp nhiều lần thực tại. Đơn cử như việc giám sát nguồn nước, chỉ cần tại các tỉnh, thành phố đều lắp chip đo chỉ số ô nhiễm của toàn bộ các đồng hồ nước trong tỉnh, chỉ số sẽ hiện lên rõ ràng, cho thấy các khu vực nào bị ô nhiễm. Từ con số này, nhà quản lý hoàn toàn nắm rõ được khu vực nào nước đang ô nhiễm và có giải pháp phù hợp thay vì phải có người chạy đôn chạy đáo đi thu thập số liệu và về báo cáo.

 Thừa nhận KH&CN có vai trò quyết định tạo ra sức “cất cánh” cho nền kinh tế và mỗi doanh nghiệp, song PGS.TS. Vũ Minh Khương chỉ ra một thực tế khi ông quan sát những doanh nghiệp dệt may ở TPHCM: Họ lan man ra các địa phương khác để tận dụng lao động giá rẻ chứ không đầu tư cải tiến công nghệ theo chiều sâu.

 Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết, trong những năm qua, Bộ KH&CN đã tập trung các nguồn tài chính cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Chính phủ cho phép thành lập Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia - phục vụ cho việc đổi mới, hoàn thiện, chuyển giao công nghệ của các doanh nghiệp. Quỹ này đã đi vào hoạt động từ năm 2015. Tổng vốn khoảng 1.000 tỷ đồng mỗi năm.