Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS. Võ Thành Nhân

Bệnh động mạch vành, với nguyên nhân chính là xơ vữa động mạch, ngày càng tăng nhanh và hiện nay vẫn là nguyên nhân gây ra tỷ lệ tử vong cao (34,2% số tử vong chung trên toàn thế giới mỗi năm), dù đã có nhiều phương pháp chẩn đoán và điều trị. IVUS là kỹ thuật mới, đưa đầu dò siêu âm vào trong lòng mạch vành, cho hình ảnh siêu âm rõ nét và trung thực về lòng mạch, thành mạch và cấu trúc lân cận của động mạch vành. Đây là phương pháp được nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới khẳng định khả năng vượt trội trong hỗ trợ chẩn đoán bệnh động mạch vành đem lại kết quả tốt hơn can thiệp động mạch vành chỉ với sự hướng dẫn của chụp mạch cản quang.

Đề tài được thực hiện qua nghiên cứu IVUS trên 140 bệnh nhân với 169 sang thương hẹp động mạch vành mức độ trung bình trên chụp mạch cản quang. Kết quả cho thấy phương pháp IVUS trong chẩn đoán bệnh động mạch vành giúp đo chính xác các thông số tại vị trí hẹp và vị trí tham khảo trong đánh giá chi tiết sang thương mạch vành; đánh giá chính xác bản chất sang thương mạch vành (mảng xơ vữa mềm chiếm tỷ lệ 33,7%, IVUS phát hiện 36,7% sang thương vôi hóa); đo chính xác chiều dài sang thương (33,83 ± 18,51 mm, dài hơn so với chụp mạch cản quang, chỉ 16,21 ± 7,89 mm), diện tích lòng mạch (nhỏ nhất trung bình 4,19 ± 1,62 mm2) là các thông số rất quan trọng; đo chính xác đường kính mạch máu tham khảo (có vai trò quan trọng cho chọn lựa kích thước bóng và kích thước khung lưới kim loại (stent) mạch vành); giúp đánh giá khách quan hiện tượng tái định dạng mạch vành (tái định dạng dương 40,8% và tái định dạng âm 52,9% trong tổng số các sang thương hẹp trung bình trên chụp mạch cản quang).

Về giá trị ứng dụng của IVUS trong điều trị can thiệp bệnh động mạch vành, nghiên cứu cho thấy, IVUS giúp xác định các sang thương hẹp trung bình cần can thiệp và các tổn thương không cần can thiệp. Qua việc đo trực tiếp diện tích lòng mạch nhỏ nhất trên IVUS có thể giúp thay đổi hướng điều trị bệnh động mạch vành trong một số trường hợp: 49,43% các sang thương được xem là ‘hẹp trung bình’ trên QCA (phân tích định lượng sang thương mạch vành) thực sự là ‘hẹp quan trọng’ trên IVUS. Ngoài ra, IVUS cũng giúp lựa chọn stent đưa vào trong lòng mạch vành.