Ngày 2/12/2014, TS. Phạm Hồng Quang, Giám đốc Trung tâm Tin học và Tính toán – Viện Hàn lâm KHCNVN vừa được vinh danh là 1 trong 20 cá nhân đạt giải thưởng CIO/CSO Đông Nam Á tiêu biểu năm 2014 tại “Hội nghị và Lễ trao giải Lãnh đạo Công nghệ thông tin và An ninh thông tin Đông Nam Á tiêu biểu năm 2014 lần thứ 10” do Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế IDG và Câu lạc bộ CEO & CIO phối hợp tổ chức. Đây là một vinh dự cho cá nhân Tiến sỹ Phạm Hồng Quang nói riêng và cũng là dấu ấn đánh dấu bước phát triển của hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin tại Viện Hàn lâm KHCNVN nói chung.

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam là cơ quan nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ hàng đầu của cả nước, có vị trí đầu tầu trong hệ thống KH&CN quốc gia, thực hiện các hoạt động nghiên cứu cơ bản về khoa học tự nhiên và phát triển công nghệ một cách toàn diện, trình độ cao. Trong chiến lược quy hoạch của Viện, công nghệ thông tin được xác định là 1 trong 7 hướng khoa học và công nghệ mũi nhọn cần tập trung nguồn lực để phát triển. Để phục vụ cho công tác nghiên cứu cũng như việc quản lý hành chính của Viện, việc xây dựng hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin là một nhiệm vụ rất quan trọng. 

Tuy nhiên, ngược thời gian, trở về trước năm 2009, hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) của Viện Hàn lâm KHCNVN lúc đó còn yếu kém so với các đơn vị cấp Bộ và ngang Bộ khác. Cụ thể như trang web của Viện sơ sài và nhiều năm không thay đổi; dịch vụ thư điện tử lạc hậu; không có Cổng thông tin điện tử và các hệ thống ứng dụng CNTT phục vụ hoạt động hành chính và quản lý trong Viện… Nguyên nhân cơ bản là do Viện chưa có đơn vị chuyên trách về hạ tầng CNTT phục vụ chung cho hoạt động toàn Viện.

Nhận thấy khoảng trống đó, GS. Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã ký Quyết định số 107/QĐ-KHCNVN ngày 16/2/2009 thành lập Trung tâm Tin học, tiền thân của Trung tâm Tin học và Tính toán hiện nay. Nhiệm vụ của Trung tâm Tin học khi đó là giúp Chủ tịch Viện thống nhất quản lý hoạt động ứng dụng CNTT cho toàn Viện, xây dựng và quản lý hạ tầng mạng, tích hợp cơ sở dữ liệu và trang Web; nghiên cứu giải pháp triển khai các ứng dụng thuộc lĩnh vực tin học, mạng thông tin, tích hợp dữ liệu… phục vụ công tác chỉ đạo, quản lý và điều hành của Chủ tịch Viện.

Sau 5 năm hoạt động, mặc dù không có nguồn kinh phí dành riêng cho ứng dụng CNTT mà chỉ với nguồn đầu tư hạn chế từ kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ, Trung tâm Tin học và Tính toán đã luôn tích cực thực hiện nhiệm vụ được giao. Trung tâm đã thiết kế, triển khai và xây dựng thành công cơ sở hạ tầng CNTT thiết yếu với các hệ thống ứng dụng CNTT cơ bản phục vụ cho hoạt động nghiên cứu cũng như quản lý hành chính của Viện Hàn lâm KHCNVN, góp phần vào thành tựu chung của hoạt động ứng dụng CNTT tại Viện Hàn lâm trong thời gian qua. Cụ thể như sau:

Thiết kế, đầu tư triển khai xây dựng hệ thống hạ tầng cáp quang mạng Campus của Viện Hàn lâm KHCNVN, quản lý thống nhất tập trung hạ tầng truyền thông giúp tăng cường công tác tin học hóa các hoạt động của Viện Hàn lâm, tăng hiệu quả quản lý, điều hành và hoạt động nghiên cứu khoa học của Viện Hàn lâm.

Triển khai thành công dự án xây dựng Cổng thông tin điện tử của Viện Hàn lâm KHCNVN, góp phần đẩy mạnh hoạt động ứng dụng CNTT trong hoạt động của Viện Hàn lâm. Ngoài ra còn có các dịch vụ đi kèm như: hệ thống hòm thư điện tử email mới với những tính năng vượt trội về an toàn và bảo mật dữ liệu, đáp ứng được trên 3.000 người dùng; hệ thống điều hành tác nghiệp Vast-Office đã giúp cho việc luân chuyển văn bản được dễ dàng, nhanh chóng và tiết kiệm, giúp công tác điều hành hoạt động của Lãnh đạo Viện được kịp thời và chính xác.

Xây dựng thành công Quy hoạch phát triển CNTT của toàn Viện Hàn lâm đến năm 2020, xây dựng được định hướng phát triển hạ tầng CNTT (hạ tầng của hạ tầng) của Viện giúp tăng hiệu quả đầu tư cho CNTT.

Xây dựng thành công giai đoạn 1 Hệ thống tính toán khoa học của Viện Hàn lâm và triển khai Đề tài Phát triển tính toán khoa học chuyên ngành trên cơ sở máy tính hiệu năng cao chia sẻ tài nguyên tại Viện Hàn lâm KHCNVN góp phần tạo ra các bước đổi mới mạnh mẽ về công nghệ, thúc đẩy công tác nghiên cứu khoa học có hàm lượng trí tuệ cao phục vụ hiệu quả cho các lĩnh vực kinh tế-xã hội và an ninh-quốc phòng; phát triển nguồn nhân lực có trình độ cao về tính toán khoa học, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập của đất nước.

Triển khai dự án đầu tư phát triển Trung tâm Tích hợp dữ liệu của Viện Hàn lâm và Trung tâm Tính toán hiệu năng cao ở quy mô cấp quốc gia với công nghệ tính toán hiện đại, tốc độ tính toán đạt 50 Tflops và chuyên dụng xử lý đồ họa.

Nói đến những thành tựu đó không thể không kể đến sự dẫn dắt của “người nhạc trưởng”, TS. Phạm Hồng Quang, Giám đốc Trung tâm. 25 năm công tác trong ngành CNTT, với tâm huyết dành cho sự phát triển Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam và ngành CNTT nước nhà, TS. Phạm Hồng Quang không chỉ dẫn dắt lớp cán bộ kỹ sư trẻ của Trung tâm Tin học và Tính toán vượt qua những khó khăn ban đầu hoàn thành tốt những nhiệm vụ của Chủ tịch Viện giao mà còn tiếp tục phát triển, vươn cao và vươn xa hơn trên con đường ứng dụng CNTT và công nghệ tính toán, tạo ra những sản phẩm có tính ứng dụng cao và đem lại lợi ích thiết thực cho xã hội. Những công trình nghiên cứu “Xây dựng cấu trúc hệ thống giao thông thông minh và các quy chuẩn công nghệ thông tin, truyền thông, điều khiển áp dụng trong hệ thống giao thông thông minh tại Việt Nam”; “hệ thống báo động an toàn đường sắt trên toàn quốc; hệ thống dự báo khí tượng thủy văn số trị MPI – HRM,”… là những công trình nghiên cứu nổi bật và được đánh giá cao của TS. Phạm Hồng Quang và Trung tâm Tin học và Tính toán. Với các công trình của mình, TS. Phạm Hồng Quang đã được trao tặng nhiều giải thưởng danh giá về CNTT&TT quốc tế cũng như trong nước như Cúp vàng APICTA (Giải thưởng về ứng dụng CNTT&TT trong công nghiệp khu vực Châu Á  Thái  Bình Dương), Giải nhất VIFOTEC, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ...

Giải thưởng CIO/CSO Đông Nam Á là giải thưởng công nghệ thông tin uy tín do Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế IDG tổ chức hằng năm, nhằm tìm kiếm và tôn vinh các lãnh đạo CNTT (CIO) và lãnh đạo an ninh thông tin (CSO) tại các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và doanh nghiệp đã có nhiều thành tích xuất sắc trong việc tổ chức, lãnh đạo, triển khai các hoạt động ứng dụng CNTT cũng như an ninh thông tin (ANTT), góp phần quan trọng cho việc đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan, doanh nghiệp. Tiêu chí lựa chọn người được giải thưởng là các nhà lãnh đạo CNTT, ANTT thuộc các nước Đông Nam Á, đã có những đóng góp tích cực cho ngành CNTT, ANTT trong tối thiểu 3 năm liên tiếp tính đến thời điểm bình chọn.

Việc TS. Phạm Hồng Quang, Giám đốc Trung tâm Tin học và Tính toán – Viện Hàn lâm KHCNVN vừa được bình chọn là 1 trong 20 cá nhân tiêu biểu có ảnh hưởng nhất đến phát triển CNTT&TT của các nước ASEAN năm 2014 là một vinh dự cho cá nhân Tiến sỹ Phạm Hồng Quang nói riêng và cũng là dấu ấn đánh dấu bước phát triển của hoạt động ứng dụng CNTT tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nói chung.

Nguồn: Phòng Điện tử ứng dụng, Viện Vật lý Thành phố Hồ Chí Minh