Dự án đã nghiên cứu bổ sung và hoàn thiện quy trình nhân giống bằng nuôi cấy mô cho các giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99. Trong đó, phương pháp nhân giống thích hợp cho các đối tượng Bạch đàn lai UP nói trên được xác định như sau:

- Khử trùng bằng HgCl2 0,05% với thời gian 6 phút (cho tỷ lệ mẫu nảy chồi hữu hiệu đạt 26,1%, tỷ lệ mẫu nhiễm 38,5%).

- Môi trường nhân nhanh chồi là MS* bổ sung 1,5 mg/l BAP cho hệ số nhân chồi đạt 3,2 lần, tỷ lệ chồi hữu hiệu đạt 37,9%.

- Trước khi tiến hành ra rễ in vitro, chồi Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 cần được nhân trong môi trường MS* bổ sung 1,5 mg/l BAP và 0,25 mg/l IAA (hệ số nhân chồi đạt 2,7 lần, tỷ lệ chồi hữu hiệu là 66,4%).

- Môi trường ra rễ tối ưu cho cả 5 giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 là 1/2MS* bổ sung 1,0 mg/l IBA cho tỷ lệ chồi ra rễ đạt 94,6%, số rễ/cây đạt 4,3 rễ, chiều dài rễ đạt 1,3 cm.

- Thời gian huấn luyện thích hợp 6 – 10 ngày cho tỷ lệ sống đạt trên 85%, chiều cao đạt 4,55 – 5,03 cm.

Dự án đã chuyển giao giống gốc và kỹ thuật nhân giống cho 3 đơn vị nghiên cứu và sản xuất lâm nghiệp trong nước, gồm:

▪ Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn

▪ Công ty TNHH Một thành viên lâm nghiệp Yên Thế

▪ Công ty TNHH Một thành viên lâm nghiệp Thác Bà

Sau khi tiếp nhận chuyển giao, các đơn vị đã thực hiện tốt và thành thục các kỹ thuật cơ bản về giâm hom và nuôi cấy mô đối với Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99. Trên cơ sở đó, cả 3 đơn vị đang phát triển sản xuất các giống cây này để cung ứng cho một số chương trình trồng rừng (năm 2017) và bà con nhân dân tại địa phương. Trong tương lai, mô hình nhân giống sẽ được mở rộng nhằm đáp ứng khả năng cung cấp giống tại chỗ và các địa phương lân cận.

Dự án đã sản xuất cây giống phục vụ xây dựng mô hình trồng rừng

Dự án đã tiến hành sản xuất 636.155 cây giống bao gồm:

▪ Sản xuất cây giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 phục vụ xây dựng mô hình trồng rừng (1.900 cây/ha x 25 ha = 47.500 cây giống). Địa điểm xây dựng: Thác Bà (Yên Bái), Yên Thế (Bắc Giang), Ba Vì (Hà Nội) và Quy Nhơn (Bình Định).

▪ Sản xuất cây giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 xây dựng vườn vật liệu (3.140 cây/vườn x 2 vườn = 6.280 cây giống) 101

▪ Sản xuất cây giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 phục vụ trồng rừng: 582.375 cây giống.

Tiêu chuẩn cây giống: Chiều cao cây từ 20 - 30 cm; đường kính cổ rễ từ 0,2 - 0,3cm; Cây không cong queo, sâu bệnh; có đỉnh sinh trưởng chính, lá xanh và khả năng sinh trưởng tốt.

Dự án ước tính sau 6 năm đạt công suất 100% của Dự án, tổng doanh thu đạt 5.505.000.000 đồng. Nếu không bị thiên tai hoặc những biến động xấu khác thì Dự án hoàn toàn có đủ khả năng thu hồi vốn và có lãi. Đây là cơ sở cho người kinh doanh rừng tin tưởng trong việc sử dụng các giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 trong trồng rừng kinh tế.

Với việc hoàn thiện kỹ thuật nhân giống bằng giâm hom và quy trình nuôi cấy mô cho các giống Bạch đàn lai UP, Dự án đã tối ưu hóa hệ số nhân chồi, nâng cao tỷ lệ ra rễ cho các giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99. Đồng thời, hoạt động tập huấn, đào tạo và chuyển giao giống, kỹ thuật nhân giống tại 3 đơn vị tiếp nhận đã giúp các đơn vị này không những được tiếp cận với nguồn giống chất lượng mà còn được bổ sung cơ hội việc làm, hoàn thiện và nâng cao công nghệ.

Các diện tích rừng trồng được triển khai trong Dự án đã tạo công ăn việc làm cho không chỉ các cơ quan hợp tác trồng rừng mà cả người dân trong các vùng lân cận. Đồng thời, đây cũng là những mô hình trình diễn; là minh chứng về hiệu quả kinh tế và môi trường của rừng trồng Bạch đàn lai UP, tạo niềm tin cho đơn vị phối hợp và nhân dân vùng lân cận trong việc lựa chọn giống cây phù hợp; là cơ sở và động lực cho các chương trình trồng rừng kinh tế nói chung và trồng rừng Bạch đàn lai UP với giống Tiến bộ kỹ thuật nói riêng. Ngoài ra, kết quả thực hiện Dự án cũng cho thấy việc kết hợp giữa giống tốt và biện pháp kỹ thuật lâm sinh phù hợp có thể tăng năng suất rừng trồng Bạch đàn lai UP tới 1,35 lần. Bản hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng đối với các giống Bạch đàn lai UP35, UP54, UP72, UP95, UP99 sẽ là tài liệu quý và hữu ích, giúp phổ biến kiến thức đến người dân, từ đó góp phần nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng ở nước ta.

Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (Mã số 15148/2017) tại Cục Thông tin KH&CN Quốc gia.

Nguồn: NASATI