Nghiên cứu và phân tích nguồn gốc ô nhiễm không khí thông qua rêu
1:39 CH,09/10/2019

Việt Nam đã tham gia vào chương trình điều tra ô nhiễm không khí qua cây rêu (ICP Vegetation programme coordination centre). Rêu được chọn làm đối tượng nghiên cứu ô nhiễm không khí.

Nhóm nghiên cứu Đoàn Phan Thảo Tiên, Trịnh Thị Thu Mỹ, Frontasyeva M.V2, Lê Hồng Khiêm, Nguyễn An Sơn, Hà Xuân Vinh, thuộc Viện nghiên cứu và ứng dụng công nghệ Nha Trang, Viện nghiên cứu liên hiệp hạt nhân Dubna - Nga, Viện vật lý, khoa kỹ thuật hạt nhân, Trường đại học Đà Lạt đã nghiên cứu đo nồng độ nguyên tố trong 16 mẫu rêu Barbular thu thập tại thành phố Huế, được phân tích bằng phương pháp phân tích kích hoạt neutron.

Kết quả nồng độ các nguyên tố trong mẫu rêu được nghiên cứu bằng phương pháp phân tích các nhân tố - Factor Analysis của phần mềm Statistica 8.0 nhằm mục đích tìm ra mối liên hệ giữa nguồn phát ô nhiễm và nguồn nhận.

Rêu là loại thực vật có rễ giả nên không hấp thụ chất dinh dưỡng qua rễ mà qua thân lá; vì thế các chất dinh dưỡng cho rêu chủ yếu đến từ không khí. Bên cạnh đó, hệ số hấp thụ kim loại nặng của rêu rất lớn vì nó không có biểu bì và tỷ số diện tích bề mặt/đơn vị khối lượng là lớn nhất trong tất cả các loại sinh vật chỉ thị.

Trong nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu đã thu thập được 16 mẫu rêu Barbular. Các mẫu rêu này đã được phân tích kích hoạt bằng nguồn neutron tại lò phản ứng hạt nhân IBR 2 - Viện liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna - Nga.

Kết quả nghiên cứu, bước đầu đã có một số kết quả khả quan trong nghiên cứu ô nhiễm không khí sử dụng chỉ thị sinh học bằng cây rêu Barbular như: đã phân tích được 44 nguyên tố cùng một lúc trong cây rêu Barbular bằng phương pháp phân tích kích hoạt neutron có sai số dưới 10%. Đây là một phương pháp hữu ích trong nghiên cứu điều tra nguyên tố vết, với kết quả phân tích.

Sử dụng phần mềm Statistica 8.0 để xử lý số liệu, và đánh giá truy xuất nguồn gốc ô nhiễm không khí. Với kết quả giải thích lên đến 79% giữa bộ số liệu phân tích với nguồn gốc ô nhiễm đã tìm ra được hai yếu tố tác động đến ô nhiễm không khí tại Huế là từ bụi đường và từ các chất đốt trong sinh hoạt đời sống.

Sử dụng chỉ thị sinh học cây rêu được ví như là một sinh vật đang sống và hàng ngày hấp thụ môi trường xung quanh và được tích lũy theo thời gian. Kết quả nghiên cứu được đánh giá theo thời gian, để xác định tính ảnh hưởng các nguyên tố kim loại nặng gây ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống con người.

Nguồn: Báo Khoa học phổ thông
Bản quyền thuộc Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.
Địa chỉ trụ sở chính: 24 Lý Thường Kiệt - Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội.
Tel: (84-04) 38249874 - 39342945 | Fax: (08-04) 38249874 | Email: techmart@vista.gov.vn