Vừa qua, Viện Vật lý và Viện Khoa học vật liệu (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ (KH và CN) Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học: “Cơ hội và thách thức của ngành vật lý và khoa học vật liệu Việt Nam”.

Tại hội thảo, các nhà khoa học nhận định, sự tăng trưởng nhanh và bền vững của nền kinh tế trong nước đã tạo cơ hội mới cho sự phát triển của KH và CN vật liệu. Những cơ hội mới sẽ mở ra những hướng nghiên cứu mới đầy triển vọng cho các nhà nghiên cứu.

Đó là, việc xây dựng nhiều nhà máy nhiệt điện than thúc đẩy sự phát triển công nghệ sản xuất vật liệu hữu dụng từ phế thác rắn, nhất là tro bay của các nhà máy nhiệt điện than, đó là vật liệu geopolymer. Hiện tại, các nhà khoa học của Viện Khoa học vật liệu đã sử dụng tro bay để làm ra các tấm bê-tông làm đường giao thông, dự kiến sẽ thử nghiệm xây dựng đường nội bộ cho một nhà máy nhiệt điện. Vật liệu geopolymer cũng sẽ được nghiên cứu ứng dụng cho công nghệ xử lý rác thải nhựa, bảo vệ môi trường biển.

Ngoài ra, nhu cầu cấp thiết của dự báo thiên tai lũ lụt khi xảy ra mưa bão thúc đẩy sự phát triển kỹ thuật viễn thám sử dụng ảnh vệ tinh, tạo cơ hội mới cho sự phát triển lĩnh vực vật lý kỹ thuật. Để phòng tránh hoặc giảm thiểu thiệt hại đáng kể do thiên tai lũ lụt cần có dự báo tốt. Sắp tới, nhiệm vụ này cần được các nhà nghiên cứu thực hiện thông qua công nghệ giám sát hiện trường, phát hiện chỗ nào có mưa, lũ để cảnh báo người dân tránh xa, chỗ nào an toàn cần gợi ý cho người dân.

Việc thành lập trung tâm khoa học dạng 2 về Vật lý tại Việt Nam được UNESCO công nhận vào năm 2017 tạo ra cơ hội lớn để đưa nền vật lý Việt Nam nhanh chóng đạt trình độ tiên tiến trong khu vực ASEAN, phấn đấu trong vòng vài năm tới, đứng thứ hai trong khu vực ASEAN.

Trước thời cơ lớn, ngành vật lý và khoa học vật liệu trong nước cần tổ chức hoạt động nghiên cứu triển khai KH và CN trên quy mô toàn ngành, các đơn vị trong toàn ngành cùng đồng tâm, hợp lực nắm bắt cơ hội đang đến để có những đóng góp lớn vào sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước.

Nhân dịp hội thảo, Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam, các nhà khoa học đã chúc mừng GS, Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam) tròn 80 tuổi. GS, viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu là nhà khoa học có uy tín và nổi tiếng trong giới khoa học trong nước cũng như nước ngoài, cây đại thụ trong giới Vật lý và Khoa học vật liệu. Ngoài những công trình nổi tiếng thế giới về Vật lý hạt cơ bản, Vật lý lý thuyết chất rắn và quang tử, ông còn là tác giả, đồng tác giả và nhà kiến tạo nhiều công trình nghiên cứu ứng dụng có tác động lớn đến sự phát triển của đất nước như: Công trình thoát lũ miền Tây tại đồng bằng sông Cửu Long, công trình chống sốt rét bằng nguyên liệu trong nước…

GS Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam cho biết, mặc dù tuổi đã cao, nhưng GS,Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu vẫn luôn luôn quan tâm, trăn trở về sự phát triển của nền khoa học của đất nước, sự phát triển của Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam, công tác đào tạo cán bộ trẻ.

Nguồn: Báo Nhân dân