Việc xây dựng vùng lúa hàng hóa chất lượng cao, nâng cao hiệu quả sản xuất trên một ha canh tác là hướng đi thích hợp cho vùng ngoại thành Hà Nội. Tuy nhiên, để sản xuất lúa hàng hóa hiệu quả, việc thay đổi phương pháp canh tác truyền thống, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, có sự liên kết "bốn nhà" cần được nhân rộng và triển khai đồng bộ.

      Việc đưa giống mới, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất phù hợp với đồng đất nhưng "phá vỡ" phương pháp gieo cấy truyền thống của nông dân là điều không dễ dàng. Vì vậy, phương pháp liên kết "bốn nhà" được triển khai và từng bước mang lại hiệu quả thiết thực. Trong đó, Trung tâm Giống cây trồng Hà Nội triển khai mô hình ở nhiều huyện nhằm nhân rộng phương thức canh tác mới. Chỉ riêng vụ xuân năm 2012, Trung tâm đã phối hợp triển khai tại 29 hợp tác xã của 11 huyện ngoại thành trên diện tích hơn 3.400 ha với gần 22 nghìn hộ nông dân tham gia sản xuất. Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng Hà Nội Nguyễn Bá Sướng cho biết: Ðể triển khai liên kết "bốn nhà", Trung tâm đã tạo sự kết nối chặt chẽ trong phổ biến phương pháp canh tác, kỹ thuật chăm sóc giống lúa mới cùng với sự chỉ đạo của các cấp quản lý nông nghiệp, các doanh nghiệp cung ứng, bao tiêu sản phẩm và bà con nông dân sản xuất hiệu quả. 
      Ðáng chú ý, sự liên kết "bốn nhà" được thể hiện rõ khi các hội thảo giữa các nhà khoa học, nhà quản lý nhằm thống nhất với doanh nghiệp và các hợp tác xã cũng như bà con nông dân về cơ cấu giống, thời vụ sản xuất, quy trình sản xuất chăm bón cũng như bao tiêu sản phẩm đầu ra cho sản phẩm lúa hàng hóa... được triển khai rộng rãi.  Ngoài ra, đội ngũ cán bộ kỹ thuật nông nghiệp nhanh chóng đưa được các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới giúp bà con nông dân phát triển sản xuất phù hợp đặc điểm đất đai, thổ nhưỡng, nâng cao thu nhập trên một diện tích canh tác. Trung tâm Giống cây trồng Hà Nội tổ chức 406 buổi huấn luyện cho hơn 32 nghìn lượt cán bộ, nông dân về công tác quản lý, kỹ thuật ngâm ủ, bón phân, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch, phơi, sấy, chế biến, bảo quản, tiêu thụ lúa, gạo hàng hóa chất lượng cao. Mặt khác, các doanh nghiệp tích cực tham gia cung ứng các giống lúa chất lượng cao như: Bắc thơm số 7, T10, Nàng Xuân, Tám xoan đột biến, nếp BM9603, HT1; cung ứng phân bón, thuốc trừ sâu theo hình thức trả chậm. Ðáng chú ý, để khuyến khích nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, giống mới vào mở rộng sản xuất, Hà Nội đã trích ngân sách hỗ trợ gần một triệu tấn phân bón; triển khai thực nghiệm so sánh giống lúa phù hợp đồng đất, xác định mật độ cấy, phương pháp bón phân... ở 11 hợp tác xã.
     Quá trình đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật, giống mới, tạo sự liên kết "bốn nhà" sản xuất lúa hàng hóa Hà Nội cho thấy hướng đi phù hợp trong phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung. Kết quả, vụ xuân năm 2012 cho thấy thông qua việc thực hiện các phương pháp canh tác mới, các mô hình khảo nghiệm đều cho năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất cao hơn phương pháp canh tác thông thường. Năng suất bình quân vùng sản xuất lúa hàng hóa đạt khoảng 5,4 đến 5,6 tấn/ha. Nếu tính chung diện tích sản xuất lúa hàng hóa vụ xuân năm 2012 của 29 hợp tác xã trên địa bàn đạt sản lượng hơn 19 nghìn tấn, cho hiệu quả kinh tế đạt gần 94 tỷ đồng. So sánh với việc canh tác truyền thống bằng giống lúa thông thường Khang dân 18, vùng sản xuất lúa hàng hóa cho hiệu quả cao hơn khoảng gần 63 tỷ đồng.
     Ðáng chú ý, thông qua liên kết "bốn nhà" tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy việc xây dựng cánh đồng mẫu lớn, tạo nhiều việc làm, ngành nghề mới, nâng cao thu nhập cho nông dân. Theo một số chuyên gia nông nghiệp, việc thúc đẩy sản xuất lúa hàng hóa sẽ phát huy được lợi thế tập trung nhiều trường đại học, cơ quan nghiên cứu về nông nghiệp hàng đầu cả nước trên địa bàn Hà Nội nhằm thúc đẩy việc ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KHKT công nghệ mới vào sản xuất. Bằng những kết quả đã đạt được, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp chuyên kinh doanh lúa gạo quan tâm đến việc nâng cao tỷ trọng lúa gạo chất lượng cao trên thị trường Hà Nội; thúc đẩy sản xuất phát triển và tiêu thụ sản phẩm lúa hàng hóa, đáp ứng tốt nhu cầu thị trường. Việc "bốn nhà" cùng chung tay phát triển vùng lúa hàng hóa đã nâng cao hiệu quả sử dụng đất, xây dựng nền sản xuất hàng hóa nông nghiệp đô thị bền vững, tạo các mô hình mẫu lớn trên cơ sở sự liên kết chặt chẽ bốn nhà đưa giống, khoa học kỹ thuật, phương pháp canh tác mới vào sản xuất nông nghiệp.

Nguồn: "Báo NDĐT", 7/7/2012