Chủ nhiệm đề tài:TS Mai Đình Trị

Đơn vị thực hiện:Viện Công nghệ Hoá học

Thời gian thực hiện:2015 - 2016

Thuộc chương trình:Hướng KHCN ưu tiên: Đa dạng sinh học và các chất có hoạt tính sinh học

Tổng kinh phí:600 triệu đồng

Xếp loại đề tài:Xuất sắc

Mục tiêu đề tài:

- Nghiên cứu thành phần hoá học của  rễ cây thần xạ hương và chiết xuất được hợp chất có hoạt tính bảo vệ chức năng gan.

- Tạo được chế phẩm (dạng nhóm chất có hoạt tính bảo vệ chức năng gan) nhằm nghiên cứu thử nghiệm hoạt tính bảo vệ chức năng gan trên in vivo

Kết quả đạt được

- Về khoa học:

+ Đã phân lập và xác định cấu trúc 22 hợp chất trong đó: 2 hợp chất mới: Luvunga A (17) và luvungaside A (22) cùng 20 hợp chất đã biết gồm: (E)-sinapinaldehyde (1), p-hydroxycinamaldehyde (2), protocatechuic aldehyde (3), protocatechuic acid (4), ostruthin (5), 6-geranyl-7-hydroxy-8-methoxycoumarin (6), bergapten (7), scopoletin (8), R-peucedanol (9), Xanthoarnol (10), acid umbelliferone-6-carboxylic (11), esculin (12), haploperoside (13), [(E)-3-(2,2-dimetyl-2H-chromen-6-yl) prop-2-enal (14) và khellol glucoside (15), liomonin (16) và 3-O-β-D-glucopyranosylstigmast-5,22(E)-dien (18), 1,3-dihydroxy-2-methoxy-10-methyl-9-acridone (19), arborinin (20) và 1-hydroxy-3-methoxy-10-methyl-9-acridone (21).Trong đó,có sáu hợp chất 6, 9, 10, 12, 13, 15 lần đầu tiên được tìm thấy trong chi và ba hợp chất 1, 2, 3, 4, 7, 8, 14) tìm thấy trong loài.

+ Đã thử nghiệm hoạt tính bảo vệ gan trên các cao chiết cho thấy cao CHCl3, EtOAc, EtOH có tác dụng tăng sinh bào từ 20- 47%. Hoạt tính bảo vệ gan cũng được đánh giá trên các chất tinh khiết cho thấy 11 hợp chất có tác dụng phòng ngừa sự ức chế tăng trưởng tế bào do CCl4 2mM gây ra từ 20% đến 195%.

+ Đã  xây dựng quy trình tạo chế phẩm trên cặn chiết có hoạt tính bảo vệ gan

+ Đã thử nghiệm tác dụng bảo vệ gan trên chế phẩm ở liều 1,6g/kg thể trọng chuột thấy có tác dụng rõ ức chế sự gia tăng MDA và phục hồi GSH nội sinh trong gan cũng như làm giảm hoạt độ AST và ALT.

+ Đã xây dựng phương pháp HPLC để xác định hàm lượng hoạt chất chính. Kết quả phân tích cho thấy hàm lượng arborinine chiếm khoảng 0,011 và 0,096% trong nguyên liệu và chế phẩm.

+ Đã xây dựng TCCS cho nguyên liệu và chế phẩm.

Những đóng góp mới

- Lần đầu nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính bảo vệ gan rễ cây thần xạ hương, kết quả phân lập và xác định cấu trúc của 02 hợp chất mới cũng như thử tác dụng bảo vệ gan trên cao chiết và các chất tinh khiết.

Nguồn: Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam